Της Βάνας Κουτρουλού
Εν μέσω της νέας προέλασης των ρωσικών δυνάμεων στο Χάρκοβο της βορειο-ανατολικής Ουκρανίας, η απόφαση του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να αλλάξει την ηγεσία του υπουργείου Άμυνας μπορεί να φαίνεται αινιγματική, αλλά εξηγείται με όρους της οικονομίας του πολέμου.
Ο Ρώσος Πρόεδρος πρότεινε τον Αντρέι Μπελούσοφ, πρώην αναπληρωτή Πρωθυπουργό με εξειδίκευση στα οικονομικά, για να αντικαταστήσει το μακροχρόνιο σύμμαχό του, Σεργκέι Σοϊγκού στο Υπουργείο Άμυνας.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει ο Σοϊγκού, επικεφαλής του Υπουργείου Άμυνας από το 2012 και στενός φίλος και συνεργάτης, να γίνει γραμματέας του πανίσχυρου Συμβουλίου Ασφαλείας.
Οι αλλαγές πρέπει να εγκριθούν από τη Βουλή και είναι οι πιο σημαντικές που έκανε ο Πούτιν στην στρατιωτική ηγεσία από την έναρξη του πολέμου το Φεβρουάριο του 2022.
Ο 68χρονος Μπελούσοφ, πρώην υπουργός Οικονομίας, συμμερίζεται το όραμα του Ρώσου ηγέτη για την ανοικοδόμηση ενός ισχυρού κράτους και έχει επίσης συνεργαστεί με κορυφαίους τεχνοκράτες του Πούτιν που θέλουν μεγαλύτερη καινοτομία και είναι ανοιχτοί σε νέες ιδέες. Ο Μπελούσοφ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίβλεψη του ρωσικού προγράμματος drone.
O ανασχηματισμός, που έπιασε στον ύπνο την ρωσική ελίτ, δείχνει ότι ο Πούτιν θέλει να ετοιμάσει τη ρωσική οικονομία για πόλεμο διαρκείας. Οι Ρώσοι οικονομολόγοι και τεχνοκράτες μέχρι σήμερα κατάφεραν να διατηρήσουν την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη, παρά τις σκληρές κυρώσεις της Δύσης, και παρά τις αρχικές αποτυχίες του ρωσικού στρατού τα δύο πρώτα χρόνια του πολέμου.
«Η πρόταση να διοριστεί ένας από τους κύριους οικονομολόγους και πρώην υπουργός οικονομίας στην ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας ίσως σημαίνει ότι ο Πούτιν σχεδιάζει να κερδίσει τον πόλεμο με τις αμυντικές βιομηχανίες και τις διεθνείς αγορές» εκτιμά ο Αλεξάντερ Μπαούνοφ, Ρώσος πρώην διπλωμάτης και συνεργάτης τώρα του Carnegie Centre για Ρωσία και Ευρασία.
«Η στρατηγική για τη νίκη σε αυτή την περίπτωση δεν θα είναι επιστρατεύσεις και προελάσεις, αλλά η αργή πίεση στην Ουκρανία με την υπερδύναμη της ρωσικής στρατιωτικής βιομηχανίας και της οικονομίας ως σύνολο», σημειώνει ο Μπαούνοφ.
“Πλήρωσε” τις εξελίξεις στο μέτωπο και τον συνεργάτη του
Η κίνηση του Πούτιν, μολονότι αναμενόταν εδώ και πολύ καιρό, διατηρεί τις ισορροπίες στην ηγεσία του πολυδαίδαλου συστήματος των προσωπικών έμπιστων συνεργατών του. Ο Πολλοί αναλυτές θεωρούν τη μετακίνηση Σοϊγκού ως υποβιβασμό, τον μετακίνησε κρατώντας τον κοντά, αλλά όχι πολύ κοντά. Βρέθηκε στο επίκεντρο δριμεία κριτικής Ρώσων στρατιωτικών μπλόγκερ για μία σειρά υποχωρήσεων που αναγκάστηκε να κάνει ο ρωσικός στρατός το 2022. Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της μισθοφορικής οργάνωσης Βάγκνερ και σφοδρός επικριτής του Σοϊγκού, ηγήθηκε μίας αποτυχημένης ανταρσίας πέρυσι, ελπίζοντας ότι θα ανατρέψει τον Σοϊγκού. Στη συνέχεια ο Πριγκόζιν σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν πιθανότατα έχει απογοητευτεί από τη συνολική έλλειψη προόδου της Ρωσίας στον πόλεμο παρά την τρέχουσα δυναμική της στο πεδίο της μάχης, σύμφωνα με τον Ρώσο αναλυτή Ιβάν Κλισκ από το International Centre for Defence and Security.
Η αλλαγή πιθανολογείται ότι είναι και μία προσπάθεια του Πούτιν να υποβάλει σε μεγαλύτερο έλεγχο και διαφάνεια τις αμυντικές δαπάνες, οι οποίες έχουν εκτοξευτεί στο 6,6% του ΑΕΠ. Υπάρχει η αντίληψη ότι το υπουργείο Άμυνας, υπό τον Σοϊγκού, δεν ήταν τόσο φειδωλό όσο θα μπορούσε να είναι, τουλάχιστον.
Τον Απρίλιο ο υφυπουργός Άμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ , στενός συνεργάτης του Σοϊγκού, συνελήφθη κατηγορούμενος ότι για να διασφαλίσει ότι τα κεφάλαια δαπανώνται αποτελεσματικά πήρε μίζες ύψους σχεδόν 11 εκατομμυρίων δολαρίων.
