Το κάλεσμα του φυλακισμένου στο νησί Ιμραλί, Αμπντουλάχ Οτσαλάν στο PKK να καταθέσει τα όπλα και να διαλυθεί, έστω και αν ήταν σε ένα μεγάλο βαθμό αναμενόμενο από την κινητικότητα των τελευταίων μηνών, ήρθε να προκαλέσει πολιτικό σεισμό και να γεννήσει ερωτήματα για το πώς μία τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει τις εξελίξεις εντός και εκτός Τουρκίας.
Η δήλωση ακολουθεί μια αιφνιδιαστική ειρηνευτική χειρονομία προς τον Οτσαλάν από τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έναν σκληροπυρηνικό εθνικιστή σύμμαχο του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον περασμένο Οκτώβριο.
Το ερώτημα είναι γιατί τώρα μετά από τόσα χρόνια απομόνωσης στο νησί Ιμραλί ο Οτσαλάν προχωρά σε αυτή την κίνηση, αν και κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει ότι το PKK θα ανταποκριθεί στο κάλεσμα και θα βάλει τέλος στη 40χρονη διαμάχη με το τουρκικό κράτος που είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν χιλιάδες νεκροί. Σε μία τέτοια περίπτωση τότε θα έχουμε διατάραξη των μέχρι τώρα ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή και ίσως ακόμη και την απελευθέρωση του Κούρδου ηγέτη.
Leader Ocalan urges Kurdish militant group PKK to dissolve and lay down its arms • FRANCE 24
Επίσης άγνωστο παραμένει αν υπάρχουν, παραχωρήσεις που είναι διατεθειμένη να κάνει η κυβέρνηση Ερντογάν στο PKK ή στους Κούρδους της Τουρκίας ως αντάλλαγμα. Ένα είναι βέβαιο οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν το κάλεσμα θα έχει αντίκρισμα ή θα αποτελέσει κενό γράμμα.
Κάποιοι αναλυτές πιστεύουν ότι τα χρόνια των μαχών έχουν εξαντλήσει το PKK και ότι ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται την ευκαιρία αυτή για να τερματίσει τη σύγκρουση με τρόπο που να διασφαλίζει ότι η Τουρκία θα βγει νικήτρια.
Ο αναλυτής Μπερκάι Μαντιρατζί, στη think tank International Crisis Group στις Βρυξέλλες, δήλωσε ότι η Τουρκία προσπαθεί να τερματίσει τη σύγκρουση «σε μεγάλο βαθμό με τους δικούς της όρους», προσθέτοντας ότι «μετά από μια δεκαετία σκληρών μαχών, η κουρδική οργάνωση έχει αποδυναμωθεί σημαντικά».
«Η Άγκυρα ακολουθεί μια διπλή στρατηγική: διατηρεί τη στρατιωτική πίεση, ενώ παράλληλα επιδίδεται σε πολιτικούς ελιγμούς», δήλωσε ο Μαντιρατζί στο CNNi.
«Το μήνυμα φαίνεται να είναι: καταθέστε τα όπλα άνευ όρων ή αντιμετωπίστε τις συνέπειες», πρόσθεσε.
Γιατί η ανακοίνωση έγινε τώρα;
Ο φυλακισμένος ηγέτης του PKK το τελευταίο διάστημα δέχθηκε τρεις επισκέψεις από μέλη του φιλοκουρδικού κόμματος Λαϊκή Ισότητα και Δημοκρατία (DEM) μετά τον κλάδο ελαίας από την τουρκική κυβέρνηση το περασμένο φθινόπωρο.
Ο συμπρόεδρος του DEM Τουντζέρ Μπακιρχάν δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι το μήνυμα του Οτσαλάν θα είναι «ένας οδικός χάρτης για τη δημοκρατική επίλυση του κουρδικού προβλήματος, μεταφέροντάς το από μια αρένα βίας σε μια αρένα πολιτικής, νόμου και δημοκρατίας».
Κοινή πεποίθηση είναι ότι ο Ερντογάν επιδιώκει την επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας με το PKK εκμεταλλευόμενος τη δημοφιλία του. Το κουρδικό ζήτημα συνδέεται επίσης με τις γεωπολιτικές εντάσεις που προκαλούνται από τον πόλεμο στη Γάζα, την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία και την αυξανόμενη εχθρότητα μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν.
Τι σημαίνει αυτό για την Τουρκία, τη Συρία και την υπόλοιπη περιοχή;
Η τελευταία ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης Ερντογάν και του PKK, το 2013, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Δεν κράτησε πολύ και οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν εκ νέου δύο χρόνια αργότερα.
Ένα σημαντικό ερώτημα που παραμένει είναι πώς θα γίνει δεκτό το μήνυμα του Οτσαλάν από τους ηγέτες της στρατιωτικής πτέρυγας του PKK, που εδρεύει κυρίως στα βουνά του βόρειου Ιράκ. Η εν λόγω περιοχή βομβαρδίζεται έντονα από την τουρκική αεροπορία εδώ και αρκετά χρόνια.
