Στην Κίνα, πιθανότατα τον Μάιο σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, θα ταξιδέψει ο Βλαντιμίρ Πούτιν για συνομιλίες με τον Σι Τζινπίνγκ.
Της Βάνας Κουτρουλού
Εάν επιβεβαιωθεί και επίσημα, θα είναι το πρώτο ταξίδι στο εξωτερικό για τον Ρώσο ηγέτη εγκαινιάζοντας τη νέα του θητεία.
Ακόμη μία -εξαετή- θητεία Πούτιν προκαλεί ανησυχία στους ηγέτες όλης της Δύσης. Όχι όμως και στον Κινέζο Πρόεδρο. Ο Σι Τζινπίνγκ χαίρεται για τη νίκη του και του έδωσε συγχαρητήρια σε θερμή τηλεφωνική επικοινωνία. Η επανεκλογή του «αντανακλά πλήρως την υποστήριξη του ρωσικού λαού», σημείωσε ο Κινέζος ηγέτης, σύμφωναμε τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Σι έχει επενδύσει πολλά στη σχέση του με τον Πούτιν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Αρνήθηκε να υπαναχωρήσει στις πιέσεις της Δύσης από την «χωρίς όρια» εταιρική σχέση, την οποία διατυμπάνιζε με τον Ρώσο ηγέτη λίγες εβδομάδες πριν από την εισβολή, ενισχύοντας ταυτόχρονα εμπόριο, ασφάλεια και διπλωματικές σχέσεις.
Δυτική καχυποψία
Ενώ η Κίνα υποστηρίζει την ουδετερότητά της, η άρνησή της να καταδικάσει την εισβολή έχει προκαλέσει υποψίες στην Ευρώπη για τα κίνητρά της.
Ο Σι βλέπει τον Πούτιν ως κρίσιμο εταίρο εν όψει των αυξανόμενων εντάσεων με τις ΗΠΑ και σε μία παγκόσμια τάξη πραγμάτων που κυριαρχείται αδίκως – όπως πιστεύει – από τους κανόνες και τις αξίες που θέτουν η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της. Μία σταθερή σχέση με τη Μόσχα, επίσης, επιτρέπει στο Πεκίνο να επικεντρωθεί σε άλλες εστίες ανησυχίας, όπως η Ταϊβάν και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Νέο παράδειγμα
Η Κίνα και η Ρωσία είχαν μια θυελλώδη σχέση τον περασμένο αιώνα, αλλά έκτοτε έχουν έρθει πιο κοντά και η φιλία τους αποτελεί ανάχωμα ενάντια στη Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Οι δύο πλευρές παρουσιάζουν την σχέση τους ως μία ένωση ίσων και λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση για άλλες χώρες, με τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών να κάνει λόγο πρόσφατα για «ένα νέο παράδειγμα για τις σχέσεις μεγάλων δυνάμεων», που διαφέρει εντελώς από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Τα δύο έθνη διατηρούν «ένα είδος στρατηγικής συνεργασίας» που εξυπηρετεί «κοινά συμφέροντα» εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Γουάνγκ Γιγουέι, καθηγητής Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Ρενμίν του Πεκίνου, σημειώνοντας ότι η συνεργασία «σημαίνει όχι μόνο ότι η Κίνα και η Ρωσία δεν έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους, αλλά και ότι… δεν κάνουν συμμορία για να συγκρουστούν με άλλους, όπως το ΝΑΤΟ».
Άλλοι πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν, όμως, ότι δεσμοί των δύο χωρών δεν είναι τόσο ισορροπημένοι στην πράξη, με την Κίνα να είναι ο ανώτερος εταίρος και η Ρωσία ο κατώτερος εταίρος. Ούτε η Μόσχα ούτε το Πεκίνο έχουν μια σταθερή δέσμευση συμμαχίας μεταξύ τους. Ωστόσο, θα υπάρξει κάποιο επίπεδο συνεργασίας, ειδικά απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στρατιωτικοί, εμπορικοί δεσμοί
Η Κίνα έχει αρνηθεί επανειλημμένα ότι προμήθευσε τη Ρωσία με όπλα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά οι δυτικές δυνάμεις ισχυρίζονται ότι εξακολουθεί να στηρίζει τον πόλεμο της Μόσχας με άλλους τρόπους.
Το Πεκίνο υποστηρίζει την αμυντική βιομηχανική βάση της Ρωσίας, μεταξύ άλλων με την παροχή υλικού και εξαρτημάτων.
Το εμπόριο της Κίνας με τη Ρωσία αυξανόταν ήδη ραγδαία πριν από τον πόλεμο. Το 2023 υπερδιπλασιάστηκε σε 240 δισεκατομμύρια δολάρια από τα 108 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020.
Οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες κατέκτησαν την πρώτη θέση στη ρωσική αγορά, την ώρα που οι δυτικές εταιρείες αποχωρούσαν. Περισσότερα από 900.000 οχήματα εξήχθησαν στη Ρωσία το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία των κινεζικών τελωνείων.
Το διμερές εμπόριο συμβάλλει στη συντήρηση της ρωσικής πολεμικής μηχανής υπό το βάρος των δυτικών κυρώσεων. Σε αντάλλαγμα, το Πεκίνο παίρνει φθηνά ορυκτά καύσιμα και επίσης βασικές στρατιωτικές τεχνολογίες από τη Ρωσία.
Ο Σι επισκέφθηκε τη Ρωσία στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά την πανδημία τον Μάρτιο του περασμένου έτους, λίγο μετά την έναρξη της τρίτης θητείας του.
Η προσωπική σχέση Σι-Πούτιν
Οι δύο ηγέτες έχουν συχνά διαφημίσει τη στενή προσωπική τους φιλία και έχουν συναντηθεί πάνω από 40 φορές! Η πιο πρόσφατη τον Οκτώβριο, όταν ο Πούτιν ήταν επίτιμος καλεσμένος στη σύνοδο κορυφής «Belt and Road» στο Πεκίνο, μία κινεζική επενδυτική πρωτοβουλία με υποδομές για τις οδικές και τις σιδηροδρομικές μεταφορές μέσω της Κεντρικής Ασίας.
Διεκδικώντας ρόλο «ειρηνοποιού» στο Ουκρανικό, η Κίνα εξετάζει το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε μια διεθνή διάσκεψη με στόχο τον τερματισμό του πολέμου, που θα φιλοξενηθεί στην ουδέτερη Ελβετία τους επόμενους μήνες. Μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον φαινομενικών «αδιεξόδων», η μόνη μεγάλη δύναμη που θα μπορούσε να επιχειρήσει να επηρεάσει την κατεύθυνση των εξελίξεων στο Ουκρανικό μπορεί να είναι η Κίνα του Σι Τζινπίνγκ. Και ο Βλαντίμιρ Πούτιν το γνωρίζει.
