Η εκτεταμένη διακοπή ρεύματος που παρέλυσε την Ισπανία και την Πορτογαλία έχει σημάνει συναγερμό στις ευρωπαϊκές ενεργειακές αρχές, με την Ελλάδα να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και να ενισχύει τα μέτρα πρόληψης για την αποτροπή αντίστοιχων περιστατικών.
Παρότι το ελληνικό σύστημα εμφανίζει μικρή «έκθεση» σε κινδύνους αυτού του τύπου, οι εγχώριες αρχές εντείνουν τις ενέργειές τους για τη θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας. Ενδεικτικό είναι ότι τη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ, της ΡΑΑΕΥ και της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης τέθηκαν επί τάπητος οι προκλήσεις του ελληνικού δικτύου, κυρίως όσον αφορά τη δυσκολία διαχείρισης της αυξημένης παραγωγής από ΑΠΕ σε περιόδους χαμηλής ζήτησης. Ο προβληματισμός εντείνεται από την πρόβλεψη για υψηλή παραγωγή τις επόμενες ημέρες, λόγω ευνοϊκών καιρικών συνθηκών.
Αυξημένη παραγωγή ΑΠΕ – Εντολή για περιορισμό
Ήδη από χθες, ο ΑΔΜΗΕ κάλεσε τις μονάδες της λεγόμενης «ομάδας Β» να περιορίσουν τη λειτουργία τους μεταξύ 11:00 και 16:00, καθώς η υπερπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές εγκυμονεί κινδύνους για την ευστάθεια του συστήματος. Το πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί μέσα στην εβδομάδα, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις για ανάγκη περικοπών έως ότου ολοκληρωθεί η εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων τηλεχειρισμού.
Μυστήριο με το μπλακ άουτ σε Ισπανία–Πορτογαλία
Στην Ιβηρική, οι διακοπές ρεύματος επηρέασαν καίριες υποδομές: από τα μέσα μεταφοράς και τα σιδηροδρομικά δίκτυα, έως τις τηλεπικοινωνίες και τα φανάρια, προκαλώντας χάος σε μεγάλες πόλεις. Η Ισπανία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ η Πορτογαλία χαρακτήρισε την αιτία του προβλήματος ως ένα «σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο».
Η διαχειρίστρια εταιρεία REN έκανε λόγο για απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές που προκάλεσαν «ανώμαλες ταλαντώσεις» στις γραμμές υψηλής τάσης, οδηγώντας σε αστοχίες συγχρονισμού μεταξύ των δικτύων. Οι τεχνικές αναλύσεις δείχνουν πως αυτές οι ταλαντώσεις, όταν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις με σοβαρές συνέπειες για ολόκληρο το διασυνδεδεμένο ευρωπαϊκό σύστημα.
Παράλυση μεταφορών και επικοινωνιών
Η διακοπή είχε άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινότητα: το μετρό σε Λισαβόνα και Πόρτο ακινητοποιήθηκε, τα φανάρια έσβησαν, ενώ η εθνική σιδηροδρομική εταιρεία της Ισπανίας ανακοίνωσε πλήρη διακοπή δρομολογίων. Στη Βαλένθια, δεκάδες καταστήματα και σούπερ μάρκετ παρέμειναν κλειστά για ώρες, καθώς δεν υπήρχε ρεύμα για λειτουργία ούτε βασικών υποδομών.
Το φαινόμενο «ταλάντωσης» στο ηλεκτρικό δίκτυο —μια επικίνδυνη διακύμανση στη συχνότητα ρεύματος— αναδεικνύεται ως βασική αιτία, χωρίς ωστόσο να είναι ακόμα σαφές τι την προκάλεσε. Όπως εξηγεί ο Αρτιομς Ομπούσεβς, ερευνητής στο ZHAW της Ελβετίας, τέτοια φαινόμενα μπορούν να προκαλέσουν κατάρρευση μέσω υπερφόρτωσης άλλων γραμμών.
Αβεβαιότητα και στην αποκατάσταση
Η αποκατάσταση του δικτύου στην Πορτογαλία παραμένει αβέβαιη, με τις αρχές να παραδέχονται ότι δεν υπάρχει ακόμη σαφές χρονοδιάγραμμα. Η ελληνική πλευρά, στο μεταξύ, συνεχίζει να αξιολογεί τα τεχνικά δεδομένα με στόχο την πρόληψη. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρμόδιοι δηλώνουν έτοιμοι να προχωρήσουν σε περαιτέρω μέτρα αν χρειαστεί.
