Επιμέλεια: Σάββας Παυλίδης
Στο προσκήνιο έρχεται εκ νέου το σενάριο επιστροφής της 13ης σύνταξης, με το ρεπορτάζ να αναφέρει πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξετάζει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να βγάλει από το συρτάρι του εν λόγω μέτρο κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ του προσεχούς Σεπτεμβρίου.
Η ΝΔ εμφανίζεται το τελευταίο χρονικό διάστημα εξαιρετικά πιεσμένη στις τελευταίες μετρήσεις, με την κυβέρνηση ακόμα να μετρά τις πληγές τις από την ”λαίλαπα” των Τεμπών.
Σε αυτό το πλαίσιο το Μαξίμου εξετάζει μία σειρά από ”δώρα” στις ευπαθείς ομάδες και τη μεσαία τάξη, προσπαθώντας να συσπειρώσει εκ νέου τις δυνάμεις της με φόντο τις κάλπες όποτε κι αν αυτές έρθουν.
Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν πως το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές εντός ΝΔ από βουλευτές και στελέχη που καλούν τον πρωθυπουργό να βγάλει από τη φαρέτρα το ”όπλο” μίας έξτρα σύνταξης.
Πόσο εφικτή είναι δημοσιονομικά μία τέτοια κίνηση;
Η αποκατάσταση της 13ης σύνταξης θα αύξανε τις δαπάνες του κράτους, ενδεχομένως οδηγώντας σε υπέρβαση των ορίων του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ. Χωρίς αντισταθμιστικά μέτρα, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει υπερβολικό έλλειμμα και να οδηγήσει σε πρόσθετες δημοσιονομικές προσαρμογές .
Το 2025, η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμό περίπου 2,5%, επιτρέποντας περιορισμένες δημοσιονομικές επεκτάσεις. Ωστόσο, οι αυξήσεις στις συντάξεις και τους μισθούς του δημόσιου τομέα, μαζί με άλλες κοινωνικές παροχές, έχουν ήδη αυξήσει τις δαπάνες κατά περίπου 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ .
Πιο συγκεκριμένα, η 13η σύνταξη αν εφαρμοζόταν ως ετήσια επιπλέον πληρωμή, θα κόστιζε περίπου 2,5–3 δισ. ευρώ ετησίως, με βάση τον αριθμό των συνταξιούχων και το μέσο ύψος των συντάξεων. Αυτό το ποσό είναι συγκρίσιμο με το κόστος άλλων κοινωνικών παροχών που έχουν προγραμματιστεί για το 2025.
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2025, οι συνολικές δαπάνες για κοινωνικές παροχές ανέρχονται σε περίπου 2,955 δισ. ευρώ, με αύξηση 1,115 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024.
Αυτές περιλαμβάνουν:
-
Αύξηση συντάξεων κατά 2,4%–2,5% (κόστος: 398 εκατ. ευρώ)
-
Μείωση εισφορών κοινωνικής ασφάλισης κατά 1% (κόστος: 440 εκατ. ευρώ)
-
Αύξηση μισθών στον δημόσιο τομέα (κόστος: 143 εκατ. ευρώ)
-
Έκτακτη οικονομική ενίσχυση 243 εκατ. ευρώ σε 1,9 εκατ. δικαιούχους
Θυμίζουμε πως η Ελλάδα έχει δεσμευτεί για δημοσιονομική πειθαρχία, με στόχο μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 0,6% του ΑΕΠ το 2025. Η επιστροφή της 13ης σύνταξης θα μπορούσε να επηρεάσει αυτούς τους στόχους, απαιτώντας προσεκτική αξιολόγηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων.
Πόσο κοστίζει το συνταξιοδοτικό στις χώρες της Ευρωζώνης;
Το κόστος του συνταξιοδοτικού συστήματος διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Παρακάτω παρατίθεται μια σύνοψη των στοιχείων για το 2021, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα από την Eurostat:
Ελλάδα
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 16,4% — το υψηλότερο στην ΕΕ.
-
Αριθμός συνταξιούχων: Περίπου 27,2% του πληθυσμού λαμβάνει σύνταξη.
-
Μέσο ετήσιο ποσό σύνταξης: Περίπου €18.000.
Ιταλία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 16,3% — δεύτερο υψηλότερο στην ΕΕ.
-
Αριθμός συνταξιούχων: Περίπου 15,5 εκατομμύρια.
-
Μέσο ετήσιο ποσό σύνταξης: Περίπου €18.000.
Γαλλία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 14,9%.
-
Ποσοστό στον προϋπολογισμό: Περίπου 24,7%.
-
Πρόβλεψη ελλείμματος: Αναμένεται να φτάσει τα €30 δισ. έως το 2045.
Αυστρία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 15,0%.
Δανία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: Σχεδόν 17% — το υψηλότερο στην ΕΕ.
-
Σύστημα: Οι εργοδότες καταβάλλουν το μεγαλύτερο μέρος των εισφορών.
Ολλανδία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 10,7%.
-
Σύστημα: Μεγαλύτερη εξάρτηση από ιδιωτικές συντάξεις.
Ιρλανδία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 4,5% — το χαμηλότερο στην ΕΕ.
-
Σύστημα: Μικρότερη κρατική συμμετοχή.
Ισπανία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: Περίπου 11,4%.
-
Αριθμός συνταξιούχων: Περίπου 10 εκατομμύρια.
-
Μέσο ετήσιο ποσό σύνταξης: Περίπου €16.236.
Φινλανδία & Σουηδία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: Λίγο πάνω από 12%.
-
Σύστημα: Χαμηλότερες εισφορές, κυρίως μέσω κρατικών συνταξιοδοτικών ταμείων.
Ουγγαρία & Λιθουανία
-
Ποσοστό ΑΕΠ: 7,0% και 7,1% αντίστοιχα — από τα χαμηλότερα στην ΕΕ.
Η Ελλάδα, η Ιταλία και η Αυστρία έχουν τα υψηλότερα ποσοστά συνταξιοδοτικών δαπανών σε σχέση με το ΑΕΠ, ενώ χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ουγγαρία και η Λιθουανία δαπανούν σημαντικά λιγότερο. Αυτές οι διαφορές αντικατοπτρίζουν τις δημογραφικές τάσεις, τις πολιτικές συνταξιοδότησης και τις οικονομικές δυνατότητες κάθε χώρας.
