Της Βάνας Κουτρουλού
Η πτώση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ ήταν προβλέψιμη. Ήταν μια κυβέρνηση μειοψηφίας, η επιβίωση της οποίας εξαρτιόταν από τη βούληση και την ικανότητα των πολιτικών κομμάτων να διαπραγματευτούν και να συμβιβαστούν.
Η πολιτική κρίση στη Γαλλία δεν θα έχει σύντομα τέλος. Η βαθύτερη αιτία της κρίσης δεν έχει εκλείψει. Μετά τις εκλογές του Ιουλίου, η Εθνοσυνέλευση διαιρέθηκε σε τρεις ισοδύναμους πολιτικούς σχηματισμούς. Η απουσία σταθερών πλειοψηφιών δημιουργεί ένα αδιέξοδο. Η εύκολη ανατροπή των κυβερνήσεων από την αντιπολίτευση υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης. Πολιτικοί αναλυτές μιλούν ακόμη και για κρίση του καθεστώτος, για κρίση των θεσμών της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Και η προοπτική είναι για μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας και αδυναμίας λήψης αποφάσεων.
Οποιοσδήποτε νέος πρωθυπουργός θα αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα με τον Μισέλ Μπαρνιέ. Η νέα κυβέρνηση χρειάζεται χρόνο, τον οποίο δεν έχει στη διάθεσή της. Χρειάζεται μία πλειοψηφία, την οποία δεν θα έχει. Και χρειάζεται αποφασιστικότητα να προχωρήσει με την απαραίτητη μείωση κρατικών δαπανών, την οποία δεν θα έχει.
Η Γαλλία βυθίζεται σε μια οικονομική κρίση πρωτοφανών διαστάσεων, με ανησυχητικά στοιχεία να αποκαλύπτουν μια χώρα σε παρακμή. Το δημόσιο χρέος έχει εκτιναχθεί, ξεπερνώντας τα 3,2 τρισεκατομμύρια ευρώ, περιορίζοντας την ικανότητα της χώρας να επενδύσει στην ανάπτυξη. Παράλληλα, η ανεργία και η φτώχεια αυξάνονται δραματικά, ενώ η αποβιομηχάνιση έχει οδηγήσει σε σημαντικό έλλειμμα εξωτερικού εμπορίου. Η κατάσταση αυτή έχει σοβαρές κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις.
To «στοίχημα» του Εμανουέλ Μακρόν
Πώς να κυβερνήσει κάποιος τη Γαλλία με ένα «μετέωρο» Κοινοβούλιο, όπου η πλειοψηφία συμφωνεί μόνο σε ένα θέμα – την άρνηση συμβιβασμού; Καθώς οι πρόωρες εκλογές είναι συνταγματικά αδύνατες, μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, ο Μακρόν βρίσκεται πλέον στην πρώτη γραμμή του πυρός. Η πίεση για την παραίτησή του αυξάνεται.
Ο Γάλλος πρόεδρος μπορεί να βρίσκεται αντιμέτωπος με την μία ήττα μετά την άλλη, αλλά ακολουθεί μία ιδιαίτερα ευφυή τακτική του «διαίρει και βασίλευε». Επιχειρεί να διχάσει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, απευθύνοντας πρόσκληση συνεργασίας για τη νέα κυβέρνηση μόνο στο Σοσιαλιστικό κόμμα και όχι στους εταίρους του, το κόμμα του Μελανσόν, τους Οικολόγους και τους Κομμουνιστές.
Εάν το κοινοβούλιο δεν εγκρίνει τον προϋπολογισμό έως τις 20 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση (που θα διορίσει ο Μακρόν και αποτελεί αυτή την στιγμή ένα μεγάλο ερώτημα) μπορεί να προτείνει νομοθεσία έκτακτης ανάγκης η οποία θα παρατείνει τα όρια δαπανών και τις φορολογικές διατάξεις του 2024, μέχρι την άφιξη μιας νέας κυβέρνησης και ενός νέου νομοσχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2025.
Το «παιχνίδι» υψηλού ρίσκου της Μαρίν Λεπέν
Η Μαρίν Λεπέν φαίνεται να έχει το πάνω χέρι. Αλλά η κατάσταση όπως διαμορφώνεται ενέχει και μεγάλους κινδύνους. Τώρα περισσότερο από ποτέ η επικεφαλής του Εθνικής Συσπείρωσης μπορεί να βρίσκεται πολύ κοντά στην εξουσία, αλλά έχει να κάνει δύσκολες επιλογές.
Η πίεση που άσκησε για την πρόταση μομφής συνοδεύεται από τον κίνδυνο να κατηγορηθεί ότι ενεργεί με βάση τα δικά της συμφέροντα και όχι της χώρας. Το επιχείρημα της Λεπέν ήταν ότι ο Μπαρνιέ δεν συμπεριέλαβε αρκετά από τα αιτήματά της στον προϋπολογισμό του, για να τον στηρίξει. Ακόμη και τώρα μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαρνιέ έχει μπροστά της επιλογές υψηλού ρίσκου, για να μην θεωρηθεί υπεύθυνη ότι οδηγεί τη Γαλλία σε «πολιτικά και οικονομικά» αχαρτογράφητα νερά.
Όμως, η ηγέτης του της Εθνικής Συσπείρωσης βρίσκεται αντιμέτωπη με ακόμη ένα ζήτημα που μπορεί να επηρεάσει την κρίση της. Στις 31 Μαρτίου, η γαλλική δικαιοσύνη θα αποφανθεί για την υπόθεση κατάχρησης της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η εισαγγελία πρότεινε την φυλάκισή της και την πενταετή απαγόρευση στα δημόσια αξιώματα. Εάν συμβεί αυτό, οι ελπίδες της να κερδίσει την προεδρία θα διαψευστούν.
