Του Γιάννη Κορωναίου
Την ώρα που σύσσωμη η Δύση προσπαθεί να προϋπολογίσει αρνητικές συνέπειες και απώλειες, κυρίως σε οικονομικό και διπλωματικό επίπεδο, από την κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή, η Μόσχα… απολαμβάνει το χάος…
Σε αναμονή της απάντησης του Ισραήλ βρίσκεται ολόκληρος ο πλανήτης, με την Ουάσιγκτον και την Ευρώπη να συνιστούν αυτοσυγκράτηση στον Νετανιάχου, για τον οποίον, όμως, φαίνεται πως ο κύβος έχει ριφθεί. Το δόγμα του Ισραήλ παραμένει “οφθαλμός αντί οφθαλμού” και σύμφωνα με αυτό απομένουν μόνοι οι τελικές αποφάσεις για το “πότε” και το “που” και όχι για το “αν”.
Η ευρύτερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή με την απευθείας πολεμική αντιπαράθεση Ιράν-Ισραήλ ήταν το απευκταίο σενάριο για τις ΗΠΑ και τα ευρωπαϊκά κράτη. Η Ουάσιγκτον, σε προεκλογική περίοδο για να μην ξεχνιόμαστε, βλέπει με δυσφορία το Ισραήλ να έχει εμπλακεί για τα καλά σε μια χωρίς ορατό τέλος πολεμική περιπέτεια. Παρά τις “παραινέσεις” για ολοκλήρωση των επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας, η κυβέρνηση Νετανιάχου συντηρεί εδώ και έξι μήνες τη σύγκρουση με τη Χαμάς ενώ “χρεώνεται” και την έναρξη των εχθροπραξιών με την Τεχεράνη, με το χτύπημα στο προξενικό κτήριο στη Δαμασκό.
Τώρα οι ΗΠΑ είναι αναγκασμένες να προστρέξουν σε βοήθεια του, όπως έκαναν συμμετέχοντας στην εξουδετέρωση των ιρανικών πυραύλων, όσο κι αν λένε πως δεν θα είναι δίπλα του σε μια επιθετική ενέργεια.
Δυσβάσταχτες οικονομικές επιπτώσεις
Ασχέτως της συνέχειας που επιθυμεί να δώσει το Ισραήλ στην αντιπαράθεση, δεδομένο είναι πως η παγκόσμια οικονομία, που ήδη κλυδωνίζεται, έχει υποστεί ένα ισχυρό πλήγμα από την περαιτέρω ανάφλεξη στην πετρελαιοπαραγωγό Μέση Ανατολή. Την ώρα που οι δυτικές κυβερνήσεις και οι παγκόσμιες χρηματαγορές βλέπουν με αγωνία πως “ξημερώνουν” τα χρηματιστήρια στην κάθε γωνιά του πλανήτη, το εμπόριο και οι μεταφορές βρίσκονται σε νέο πανικό ενόψει των επόμενων ημερών, με τα ερωτήματα να είναι τρομακτικά: Θα κλείσουν τα στενά του Ορμούζ; Θα διακοπεί το θαλάσσιο εμπόριο του πετρελαίου; Το σύνολο των θαλασσίων μεταφορών από την Ασία προς την Ευρώπη θα διεξάγεται με τα πλοία να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής σε μόνιμη βάση; Πόσο θα επιβαρυνθούν τα εμπορεύματα με το επιπλέον κόστος της μεταφοράς; Που θα φτάσει το πετρέλαιο (με τη βενζίνη στη χώρα μας να έχει περάσει τα 2 ευρώ το λίτρο); Σημειώνεται πως το 1/5 του εμπορικού όγκου της διακίνησης πετρελαίου, περίπου 20 εκατ. βαρέλια αργού, γίνεται καθημερινά από τα Στενά του Ορμούζ.
Βάσει των πρώτων ενδείξεων, οι ασιατικές αγορές δείχνουν μερική ψυχραιμία απέναντι στα γεγονότα. Άνοιξαν με μικρές απώλειες ή σταθερότητα, που σημαίνει πως προεξοφλούν μια ήπια αντίδραση από πλευράς Ισραήλ ή αναμένουν απλά το χτύπημα του, οπότε μεταθέτουν και τη δική τους αντίδραση.
Μόσχα και Πεκίνο “τεστάρουν” τη Δύση
Πέραν της Οικονομίας, υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον στη γεωπολιτική σκακιέρα και στην ισορροπία ανάμεσα στις περιφερειακές δυνάμεις του πλανήτη. Το Ιράν τα τελευταία χρόνια ενίσχυσε τις σχέσεις του πολυεπίπεδα με Μόσχα και Πεκίνο. Συνεργασίες σε εμπόριο και οικονομία, άμυνα και ασφάλεια επιτεύχθηκαν, με τα τρία κράτη να συναπαρτίζουν έναν άξονα που μπορεί να “πατήσει” και σε άλλους πολυμελείς οργανισμούς (BRICS). Σε ο,τι αφορά στην άμυνα, χαρακτηριστικό παράδειγμα της συνεργασίας είναι η κοινή ναυτική άσκηση προ 20ημέρου στον κόλπο του Ομάν, μια “ανάσα” από τα στενά του Ορμούζ. Ρωσία, Κίνα, Ιράν πραγματοποίησαν ασκήσεις και προσομοιώσεις ασφάλειας ναυσιπλοΐας με την συμμετοχή ως παρατηρητών της Ινδίας, του Πακιστάν, του Αζερμπαϊτζάν, του Ομάν και του Καζακστάν. Άλλωστε τόσο τα ρωσικά προϊόντα, για να αποφύγουν τις δυτικές κυρώσεις, όσο και μεγάλος όγκος των κινεζικών διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ, οπότε υπάρχει κοινό συμφέρον προστασίας της διέλευσης των εμπορικών πλοίων.
Το Ιράν έχει αναπτύξει την αμυντική βιομηχανία του τα τελευταία χρόνια. Στις αρχές του έτους υπήρξαν καταγγελίες από πλευράς Δυτικών πως η Τεχεράνη παρέδωσε 400 βαλλιστικούς πυραύλους στη Ρωσία, χωρίς ωστόσο να επιβεβαιωθεί η συναλλαγή. Μόσχα και Τεχεράνη συνεργάζονται σε επίπεδο αμυντικής βιομηχανίας εδώ και χρόνια. Πολλοί θεωρούν πως η Ρωσία έχει μεταφέρει τεχνογνωσία στο Ιράν και υπάρχουν προγράμματα συμπαραγωγής για την κατασκευή πυραύλων και drones. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πύραυλοι Qadr και Quods, και ο τελευταίας γενιάς βαλλιστικός Khaibar θεωρούνται “τέκνα” των σοβιετικών βαλλιστικών πυραύλων, της δεκαετίας του ’90.
Θα μπορούσε να ειπωθεί πως η Ρωσία “τέσταρε” ως ένα σημείο την αποτρεπτική ικανότητα και την “ασπίδα προστασίας” της Δύσης έναντι τέτοιων πυραύλων στην επίθεση του Ιράν. Τo Iron Dom και η δυτική αντιπυραυλική αεράμυνα λειτούργησε με μεγάλα ποσοστά επιτυχίας. Όμως έξι βαλλιστικοί “τρύπησαν” το δίχτυ ασφαλείας και έπεσαν στη βάση των F-35 στην έρημο της Νεγκέβ, σημειώνοντας ωστόσο μικρές ζημιές. Θα μπορούσε να αποτελεί case study για ένα πιο εξελιγμένο σύστημα πυραύλων σε μια ενδεχόμενη επίθεση, για παράδειγμα στη Φινλανδία, από πλευράς Μόσχας…
Η Μόσχα, βέβαια, “χαίρεται” και από τον αποπροσανατολισμό των Δυτικών, που δαπανούν πλέον προσοχή, κόπο και χρήμα στη Μέση Ανατολή, αφήνοντας προς ώρας σε δεύτερη μοίρα την Ουκρανία. Εξ ου και οι αγωνιώδεις εκκλήσεις Ζελένσκι, την ώρα που οι Ρώσοι ανεβάζουν την πίεση στο μέτωπο βόρεια του Ντόνετσκ. Στο ίδιο μήκος και το Πεκίνο, που αυξάνει την ένταση στη Σινική Θάλασσα, γνωρίζοντας πως οι ΗΠΑ δεν σκέφτονται καν το ενδεχόμενο μιας τρίτης εστίας με ευθεία εμπλοκή τους στον πλανήτη
