Του Ιωάννη Χρ. Ιακωβίδη*
Κλείνουν εφέτος πενήντα (50) χρόνια από το 1974, όταν η Τουρκία, με πρόσχημα το άφρον και προδοτικό πραξικόπημα της στρατιωτικής δικτατορίας (1967-1974), εισέβαλε στην Κύπρο και έκτοτε κατέχει σημαντικό μέρος του εδάφους της.
Ο γράφων, ως πρόσφυγας από την κατεχόμενη Λάπηθο της επαρχίας Κερύνειας και φορέας του ψυχικού τραύματος από τα γεγονότα εκείνης της περιόδου, ανάλογου με αυτό της πολύ μεγαλύτερης Μικρασιατικής Καταστροφής, δεν παύει να προβάλλει θέσεις, φέρ΄ειπείν, των διατελεσάντων καθηγητών του Παντείου Πανεπιστημίου, αειμνήστου Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη και Γιώργου Κοντογιώργη και του νυν Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ.κ. Γεωργίου, ότι, αν χαθεί η Κύπρος, σειρά θα έχουν το μισό Αιγαίο και η Θράκη.
H Τουρκία το 1974 καταπάτησε τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου και πέραν της ανείπωτης ανθρώπινης οδύνης και των τεράστιων υλικών καταστροφών, οι επώδυνες συνέπειες της « ειρηνευτικής» στρατιωτικής της επιχείρησης είναι ακόμη τραγικά παρούσες, αφού το 36,2% της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι κατεχόμενο από βαριά εξοπλισμένα τουρκικά στρατεύματα.
162.000 Ελληνοκύπριοι εκδιώχθηκαν και δεν έχουν ακόμη το δικαίωμα επανόδου στις εστίες και στα υπάρχοντά τους. Επειδή η τουρκική πλευρά δεν συνεργάζεται πλήρως για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, μόνον περί τους 719 Ελληνοκύπριοι από τους 1619 έχουν ταυτοποιηθεί. Σήμερα, 300 Έλληνες Κύπριοι και Μαρωνίτες, από τους 20.000 που αριθμούσαν στα τέλη Αυγούστου του 1974, διαμένουν εγκλωβισμένοι στους κατεχόμενους τόπους τους υπό απάνθρωπες συνθήκες διαρκούς καταδυναστεύσεως. Το κατοχικό καθεστώς, μέχρι το τέλος 1975, είχε εξαναγκάσει την συντριπτική πλειονότητα των Τουρκοκυπρίων που διαβιούσε στην ελεύθερη Κύπρο να μετακινηθεί στις τουρκοκρατούμενες περιοχές.
Ο δημογραφικός χαρακτήρας της Κύπρου έχει μεταβληθεί, διότι μεταφέρθηκαν παράνομα και μαζικά Τούρκοι έποικοι στα κατεχόμενα μέρη. Ταυτόχρονα μετανάστευσαν χιλιάδες Τουρκοκύπριοι μετά την τραγωδία του 1974 και είναι σήμερα πολύ λιγότεροι από τους εποίκους και τα στρατεύματα, έχοντας μετατραπεί σε μειονότητα στην κατεχόμενη Κύπρο. Ανεκτίμητοι αρχαιολογικοί και εκκλησιαστικοί θησαυροί, μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, κινδυνεύουν, ενώ πολλοί αρχαιολογικοί χώροι, ναοί , κοιμητήρια και άλλα μνημεία έχουν βεβηλωθεί, λεηλατηθεί ή καταστραφεί ολοσχερώς. Οι Τούρκοι κατακτητές σφετερίζονται ακόμη ελληνοκυπριακές περιουσίες με παράνομες ανοικοδομήσεις ή πωλήσεις τους. Βλ. ενδεικτικά «ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ» στο https://mfa.gov.cy ( Ministry of Foreign Affairs of Cyprus)
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο τηλεοπτικός σταθμός «Mega» προβάλλει από τον Ιανουάριο του 2024 την εξαιρετική σειρά «Famagusta», που αναφέρεται σε εκείνα τα τραγικά γεγονότα και συγκινεί τους τηλεθεατές, με συντελεστές τους Ανδρέα Γεωργίου, Βάνα Δημητρίου και Κούλλη Νικολάου και τη συμμετοχή εκλεκτών ηθοποιών, π.χ. των Γιάννη Μπέζου, Κοραλίας Καράντη, Γρηγόρη Βαλτινού στον ρόλο του Προέδρου και Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου του Γ΄ και Δέσποινας Μπεμπεδέλη η οποία υποδύεται την εμβληματική μορφή της Χαρίτας Μάντολες κλπ. Βλ. ενδεικτικά «Καθηλώνει το κοινό η συγκλονιστική “Famagusta”», στην εφημ. «Δημοκρατία», 3 Φεβρουαρίου 2024.
Ο ελληνισμός της «καθ΄ημάς Ανατολής», Κωνσταντινούπολη, Μικρά Ασία, Πόντος, Ανατολική Θράκη, Ίμβρος και Τένεδος παραμένουν «Αλησμόνητες Πατρίδες» και δεν θα χαρίσουμε ποτέ στην Τουρκία την ημικατεχόμενη Μεγαλόνησο.
*Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, φιλόλογος, ιστορικός , πολιτικός επιστήμων και συγγραφέας
