Της Βάνας Κουτρουλού
Η ετήσια συνεδρίαση του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας έφτασε στο τέλος της, όχι όμως και τα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Ο Κινέζος Πρωθυπουργός Λι Κιανγκ παραδέχθηκε ότι η χώρα έχει ανηφορικό δρόμο μπροστά της για την επίτευξη των οικονομικών στόχων της για το 2024.
Η ηγεσία του Πεκίνου έθεσε έναν στόχο για περίπου 5% αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) φέτος -ένα όνειρο πολλών ανεπτυγμένων δυτικών χωρών, αλλά για την Κίνα ακόμη πιο μακρινό.
Η φετινή «οικονομική Βίβλος» της κυβέρνησης, που παρουσιάστηκε στην αρχή της συνόδου, περιέγραφε σχέδια για άνοιγμα περισσότερων περιοχών στις ξένες επενδύσεις και μείωση των περιορισμών πρόσβασης στην αγορά σε τομείς όπως η μεταποίηση και οι υπηρεσίες.
Ο “πόλεμος” με τις αγορές
Αυτές οι κινήσεις έρχονται μετά την τρομοκρατία ξένων επενδυτών από τους πρόσφατους νόμους κατά της κατασκοπείας και προστασίας δεδομένων, καθώς και από πολλές ξαφνικές συλλήψεις κορυφαίων Κινέζων και ξένων επιχειρηματιών. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Κίνα υποχώρησαν πρόσφατα σε χαμηλό 30 ετών.
Παράλληλα με τα μέτρα για την τόνωση της οικονομίας, να σημειωθεί οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 7,2% φέτος. Ο αμυντικός προϋπολογισμός του Πεκίνου βρίσκεται στο μικροσκόπιο των γειτόνων του και των ΗΠΑ, καθώς μαίνεται η ένταση σχετικά με την Ταϊβάν.
Οι οικονομολόγοι συμφωνούν
«Αν και ο στόχος ανάπτυξης φέτος είναι ο ίδιος με το 2023, είναι στην πραγματικότητα πιο φιλόδοξος», εκτιμά ο Τζινγκ Λιου, επικεφαλής οικονομολόγος της HSBC Global Research Greater China, σημειώνοντας ότι ο κυριότερος κίνδυνος εντοπίζεται στον κλάδο των ακινήτων.
Τα ακίνητα στην Κίνα γνώρισαν δύο δεκαετίες αλματώδους ανάπτυξης παράλληλα με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου σε ολόκληρη τη χώρα και αντιπροσώπευαν για καιρό περισσότερο από το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της.
Ωστόσο, ο τομέας είναι ενδεικτικός των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρύτερη κινεζική οικονομία — εκτίναξη του κόστους στέγασης, υπερδόμηση χωρίς να ανταποκρίνεται στην πραγματική ζήτηση, εκατομμύρια ημιτελή σπίτια που τώρα είναι ακατοίκητα και ορισμένους μεγάλους κατασκευαστές να βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας λόγω υπερδανεισμού.
Για πολλούς, η απόφαση του Πεκίνου να παραμείνει σταθερός στο 3% ο στόχος του δημοσιονομικού ελλείμματος προς το ΑΕΠ ήταν ένα σημάδι ότι τα μεγάλα προγράμματα διάσωσης για τον τομέα των ακινήτων δεν είναι στα σχέδια του. Και ότι το κράτος θα παρεμβαίνει ως αγοραστής/δανειστής έσχατης ανάγκης.
Και ενώ μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου παλεύει με την άνοδο των τιμών στον απόηχο της πανδημίας, η Κίνα ήταν μια από τις λίγες μεγάλες οικονομίες που απέφυγε τον υψηλό πληθωρισμό. Τώρα όμως πρέπει να αντιμετωπίσει το αντίθετο πρόβλημα – την επίμονη πτώση των τιμών ή αποπληθωρισμό.
Οι τιμές καταναλωτή στην Κίνα υποχώρησαν τον Ιανουάριο με τον ταχύτερο ρυθμό εδώ και σχεδόν 15 χρόνια, σημειώνοντας τον τέταρτο συνεχόμενο μήνα πτώσης.
Ο αποπληθωρισμός είναι κακός για τις οικονομίες, καθώς μπορεί να σημαίνει ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να αναβάλλουν την αγορά ακριβών προϊόντων, με την προσδοκία ότι θα είναι φθηνότερα στο μέλλον. Έχει επίσης αντίκτυπο σε άτομα και επιχειρήσεις με χρέη. Για μια εταιρεία με μειωμένα έσοδα ή ένα νοικοκυριό με μειωμένο εισόδημα, οι πληρωμές του χρέους γίνονται περισσότερο επιβάρυνση.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η Κίνα στερείται εμπιστοσύνης. Και οι αρχές προσπαθούν να καθησυχάσουν τους επενδυτές και τους καταναλωτές.
Μια γερασμένη Κίνα σε αντίθεση με τη Δύση
Πέρα από αυτά τα άμεσα ζητήματα, η Κίνα αντιμετωπίζει επίσης μια σειρά από ευρύτερες προκλήσεις, όπως η επιβράδυνση της αύξησης της παραγωγικότητας και η γήρανση του πληθυσμού.
«Η δημογραφική δυναμική είναι αρκετά δυσμενής, με τον πληθυσμό να γερνάει γρήγορα λόγω της πολιτικής του ενός παιδιού», εξηγεί ο Κιαν Γουάνγκ, επικεφαλής οικονομολόγος Ασίας-Ειρηνικού στην επενδυτική εταιρεία Vanguard, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Σε αντίθεση με την Ιαπωνία που πλούτισε πριν γεράσει, η Κίνα γερνά πριν πλουτίσει».
«Η αναζωογόνηση της οικονομίας απαιτεί ενίσχυση του πλούτου και του εισοδήματος των νοικοκυριών, κάτι που οι ηγέτες της Κίνας σαφώς δεν είναι ακόμη έτοιμοι να κάνουν», αναφέρουν σε έκθεσή τους αναλυτές της Trivium, μιας ερευνητικής εταιρείας που ειδικεύεται στην Κίνα.
Αυτό που είναι σαφές όμως είναι ότι οι περισσότερo από 1,4 δισεκατομμύριο πολίτες της είναι απίθανο να αδράξουν σύντομα τους καρπούς της ευημερίας, που φέρνει ένας ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης σε διψήφιο ποσοστό και στο οποίο ευελπιστεί να επιστρέψει το Πεκίνο.
