Της Βάνας Κουτρουλού
Το καθεστώς “παρία” στο οποίο έχει περιέλθει ο Ρώσος Πρόεδρος στη Δύση, όπου το Διεθνές Δικαστήριο έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψής του για πιθανά εγκλήματα πολέμου, η αποκαλούμενη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία που έχει προκαλέσει εκατοντάδες χιλιάδες θύματα και στις δύο πλευρές, ακόμη και οι οικονομικές δυσκολίες και η βίαιη καταστολή στο εσωτερικό, δεν φαίνονται να κάμπτουν τα ποσοστά δημοτικότητάς του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η τελευταία δημοσκόπηση, από το έγκριτο Levada Center στη Μόσχα, δείχνει ότι ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 86% εγκρίνει το έργο του Βλάντιμιρ Πούτιν.
Η πλειονότητα εξ αυτών είναι η «Γενιά Πούτιν», που δεν μπορούν να θυμηθούν τα τελευταία 24 χρόνια μία περίοδο κατά την οποία ο Πούτιν, δεν ηγούνταν της Ρωσίας ως Πρόεδρος ή Πρωθυπουργός.
Η ίδια δημοσκόπηση δείχνει ότι το 72% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών πιστεύουν ότι η χώρα είναι στη σωστή κατεύθυνση – ποσοστό που μειώθηκε στο 64% μεταξύ των Ρώσων ηλικίας 25-34 ετών.
«Αρέσει ή όχι, ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα κερδίσει μια πέμπτη θητεία στο Κρεμλίνο», όπως επισημαίνει ο ανταποκριτής του CΝΝ στη Μόσχα Μάθιου Τσανς, σημειώνοντας, όμως, «δεν μπορείς να απορρίψεις αυτό που λένε τόσοι πολλοί Ρώσοι: έκανε τη Ρωσία πολύ καλύτερη χώρα».
Αναπάντεχες προκλήσεις
Ο Πούτιν κατέβαλε επιτυχείς προσπάθειες να ενισχύσει τη ρωσική υπερηφάνεια, καθώς και να τονώσει το βιοτικό επίπεδο στη χώρα, πετυχαίνοντας μία γνήσια λαϊκή υποστήριξη εδώ και πολλά χρόνια. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, πόσο ακόμη θα διαρκέσει αυτή η στήριξη. Και το κυριότερο είναι το πρόβλημα διαδοχής του.
Ο Πούτιν είναι 71 ετών. Μπορεί να μην βιάζεται να ορίσει τον διάδοχό του, όμως πολιτικοί αναλυτές, που παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο Κρεμλίνο, επισημαίνουν ένα σημαντικό πρόβλημα στο σύστημα διακυβέρνησης που έχτισε για πάνω από δύο δεκαετίες. Βασίζεται στη γεροντοκρατία, και είναι εύθραυστο και ευάλωτο σε ένα μεγάλο σοκ, πρώτα και κύρια στην ασθένεια ή τον θάνατο του ατόμου που βρίσκεται στην κορυφή.
Αυτό φάνηκε πέρυσι όταν έλαβε χώρα η αποτυχημένη ένοπλη ανταρσία υπό τον αρχηγό της Wagner Γεβγένι Πριγκόζιν και οι φήμες για την υγεία του Πούτιν, σύμφωνα με τον Αντρέας Ούμλαντ, αναλυτή του Κέντρου Ανατολικών Ευρωπαϊκών Μελετών της Στοκχόλμης.
Στα χαρτιά, η Ρωσία είναι ένα κράτος δικαίου. Η Ρωσική Ομοσπονδία έχει ένα συνταγματικό σύστημα με πρόνοιες για την ομαλή διαδοχή. Εάν ο Πούτιν πεθάνει ή καταστεί ανίκανος να κυβερνήσει, τις εξουσίες του θα αναλάβει προσωρινά ο πρόεδρος της κυβέρνησης, θέση που κατέχει σήμερα ο πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν.
Όμως, το 2008, όταν ο Πούτιν έφτασε στο τέλος της δεύτερης προεδρικής του θητείας και παραιτήθηκε λόγω συνταγματικών περιορισμών, επέλεξε τον έμπιστο του Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Έτσι, κινούσε τα νήματα πίσω από τον προεδρικό θώκο, μέχρι να επανεκλεγεί το 2012 και να αλλάξει το Σύνταγμα, παρατείνοντας στα έξι χρόνια τις προεδρικές θητείες. Αυτό μπορεί να συμβεί και το 2030, όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν φτάσει στο τέλος της πέμπτης προεδρικής του θητείας, να εμπιστευτεί τον Μεντβέντεφ ή κάποιον άλλον από τη ρωσική πολιτική ελίτ. Άλλωστε οι συνταγματικές αλλαγές επιτρέπουν στον Πούτιν να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2036!