Της Βάνας Κουτρουλού
Δεν έχουν μιλήσει εδώ και δύο χρόνια. Συνεπώς, η συνομιλία του Γερμανού Καγκελάριου με τον Ρώσο Πρόεδρο προκαλεί πολλά ερωτήματα ως προς τον χρόνο της, κι ενώ η Δύση αναζητά διπλωματική διέξοδο για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Κάποτε η Γερμανία ήταν ένας από τους βασικούς οικονομικούς εταίρους της Ρωσίας, όμως οι σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν δραματικά μετά το ξέσπασμα του πολέμου το 2022. Η Γερμανία είναι πλέον ένας από τους κύριους υποστηρικτές της Ουκρανίας όσον αφορά τη βοήθεια και τα όπλα.
Μιλώντας από το αεροδρόμιο του Βερολίνου, πριν από την αναχώρησή του για τη σύνοδο κορυφής της G20 στη Βραζιλία, την Κυριακή (17/11), ο Γερμανός καγκελάριος υπερασπίστηκε την απόφασή του να επικοινωνήσει με το Κρεμλίνο, για την οποία δέχθηκε κριτική από συμμάχους. Επίσης, ο Όλαφ Σολτς ανέφερε ότι δεν έχει αλλάξει ο τρόπος σκέψης του Βλαντίμιρ Πούτιν για την Ουκρανία, σημειώνοντας πως άξιζε τον κόπο να μιλήσει μαζί του προκειμένου να διαλύσει οποιεσδήποτε ψευδαισθήσεις μπορεί να έτρεφε ο Ρώσος πρόεδρος ότι η Δύση ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την υποστήριξή της στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με γερμανικά μέσα ενημέρωσης, η επικοινωνία των δύο ανδρών κράτησε περίπου μία ώρα την Παρασκευή, με τον Καγκελάριο να καλεί «τη Ρωσία να επιδείξει βούληση για συνομιλίες με την Ουκρανία με στόχο την επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης», όπως δήλωσε σχετικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Η εκδοχή του Κρεμλίνου και η «ψυχρολουσία» του Κιέβου
Από την πλευρά του το Κρεμλίνο ξεκαθάρισε στον συνομιλητή του ότι η όποια συμφωνία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη «τα ρωσικά συμφέροντα στον τομέα της ασφάλειας και τις νέες εδαφικές πραγματικότητες», αλλά και να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που έχουν προκύψει «από τις ρίζες τους».
Η επικοινωνία Σολτς – Πούτιν αποτέλεσε «ψυχρολουσία» για το Κίεβο. Πηγή από την προεδρία της Ουκρανίας δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι ο πρόεδρος Ζελένσκι είχε ζητήσει από τον Γερμανό καγκελάριο να μη συνομιλήσει με τον Πούτιν, γιατί κάτι τέτοιο «θα εξασθένιζε τη διεθνή απομόνωση της Ρωσίας».
Γιατί Σολτς και Πούτιν συνομίλησαν τώρα;
Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί οι δύο άνδρες συνομίλησαν τώρα, ενώ ο Καγκελάριος βρίσκεται σε αποδρομή και ο Ρώσος Πρόεδρος έχει το «πάνω χέρι» στο πεδίο μάχης στην Ουκρανία.
Πρώτον, για λόγους εσωτερικής πολιτικής. Η Γερμανία οδεύει σε πρόωρες εκλογές το Φεβρουάριο και ο Σολτς γνωρίζει πως θα είναι ο μεγάλος ηττημένος, εάν οι δημοσκοπήσεις είναι σωστές. Τα αποτελέσματα των πολιτειακών εκλογών έδειξαν ξεκάθαρα ότι το ζήτημα της Ουκρανίας απασχολεί τους Γερμανούς πολίτες. Πολλοί ψήφισαν υπέρ του αριστερού Κινήματος της Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) και της ακροδεξιάς Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που έχουν στενούς δεσμούς με τη Ρωσία και αντιτίθενται στην στήριξη της Ουκρανίας.
Σε μια ομιλία του την περασμένη εβδομάδα, ο Σολτς περιέγραψε τον εαυτό του ως την ασφαλή επιλογή για τους ψηφοφόρους, υποδηλώνοντας ότι η σταθερή ηγεσία του συνέβαλε στο να αποφευχθεί μια κλιμάκωση του πολέμου στην Ευρώπη. Και μία τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν τη δεδομένη χρονική στιγμή, θα επιχειρηματολογούσε με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι ο Σολτς είναι το καλύτερο πρόσωπο για να αντιμετωπίσει τον Ρώσο Πρόεδρο. Μάλιστα, σύμφωνα με την Καγκελαρία, ο Σολτς μίλησε με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας τόσο πριν όσο και μετά την επικοινωνία με τον Πούτιν, που έγινε κατόπιν συντονισμένων ενεργειών με τους δυτικούς συμμάχους.
Η «επιστροφή» του Ντόναλντ Τραμπ προσθέτει πίεση
Δεύτερον, είναι συνετό η Δύση να έχει την πρώτη επαφή με τον Πούτιν εδώ και πολύ καιρό πριν τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος υποστήριξε ότι θα τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο, για τον οποίο πολλοί στην Ευρώπη φοβούνται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία κακή συμφωνία για την Ουκρανία.
Την Τρίτη, οι υπουργοί Εξωτερικών από την Πολωνία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία θα συναντηθούν για να συζητήσουν τις εξελίξει στον πόλεμο της Ουκρανίας, την εκλογή Τραμπ και το πολιτικό μέλλον της Ευρώπης.
Με τόση αβεβαιότητα σχετικά με τη δέσμευση της Αμερικής στο ΝΑΤΟ και την Ουκρανία μετά την ορκωμοσία Τραμπ τον Ιανουάριο, είναι συνετό ο Καγκελάριος της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης να καλέσει τη Μόσχα και να διασφαλίσει ότι θα έχει κεντρικό ρόλο στις συνομιλίες με τη Ρωσία.
Μήνυμα προς τη Ρωσία
Τρίτον, είναι ένα μήνυμα προς τη Ρωσία. Χωρίς τον Πούτιν τίποτα δεν θα κριθεί στην Ουκρανία. Όποιος επιθυμεί να τερματιστεί ο πόλεμος με κάποιον τρόπο, θα πρέπει να συνομιλήσει με τον Πούτιν. Εξάλλου, το ίδιο επιθυμεί και ο Ουκρανός Πρόεδρος: να καθίσει ο Ρώσος ομόλογός του στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ένα τηλέφωνο από τον Σολτς σίγουρα δεν αρκεί, αλλά είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
