Ουδείς μπορεί να πει με ασφάλεια ποια θα είναι η επόμενη ημέρα στη Συρία αλλά και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, όλοι οι στρατηγικοί και γεωπολιτικοί αναλυτές συμφωνούν πως η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή όχι απλά θα παραμείνει κρίσιμη αλλά θα κλιμακωθούν οι εντάσεις και οι εχθροπραξίες, με τις έννοιες αλλά και τις διαφορές ανάμεσα σε “συμμάχους” και “εχθρούς” να έχουν γίνει ιδιαιτέρως δυσδιάκριτες.
Στις πρόσφατες επιθεωρήσεις των μεγάλων διεθνών ινστιτούτων επισημαίνονταν, ως συνέπειες μιας πιθανής πτώσης του Άσαντ, η άμεση περιφερειακή αστάθεια στην περιοχή, το κενό εξουσίας σε μια μεγάλη χώρα της Μέσης Ανατολής, οι πιθανότητες να εξελιχθεί η Συρία σε εντελώς fail state, σαν τη Λιβύη και το Ιράκ μετά τις πτώσεις Καντάφι και Σ. Χουσείν, οι νέοι διαγκωνισμοί ανάμεσα στις μεγάλες αλλά και τις περιφερειακές δυνάμεις στην περιοχή, το προσφυγικό κύμα και οι οικονομικές αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για τους Σύρους.
Το πιο πρόσφατο report της Ευρασιατικής Ειδικής Επιτροπής, πριν πέσει η Δαμασκός με δεδομένη την κατάληψη του Χαλεπίου και της Αλ Νουμάν, στην εκτίμηση κινδύνου κάνει αναφορά στην άμεση περιφερειακή αστάθεια και στις γεωπολιτικές επιπτώσεις. Η έκθεση “προέβλεπε” πως η ” κατάληψη του Χαλεπίου και του Maraat al-Numan θα μπορούσε να εμψυχώσει το HTS και άλλες φατρίες, κλιμακώνοντας τη βία στη βόρεια Συρία” δίνοντας ώθηση να προχωρήσουν κατά της πρωτεύουσας του Άσαντ όπως και έγινε. Στις ευρύτερες εξελίξεις εντοπίζει τις “αυξημένες ρωσοτουρκικές εντάσεις, καθώς και τα δύο κράτη μπορεί να δυσκολευτούν να διατηρήσουν τη συμφωνία αποκλιμάκωσης του 2020, διακινδυνεύοντας περαιτέρω στρατιωτικές αντιπαραθέσεις”. Στις ευρύτερες επιπτώσεις συμπεριλαμβάνουν την περαιτέρω αποσταθεροποίηση αλλά και την ένταση στις συγκρούσεις σε Λίβανο και Γάζας. Η έκθεση περιμένει τις απαντήσεις του Ιράν σε όλο αυτό αλλά και τη δεδομένη παρουσία πλέον της Τουρκίας στις εξελίξεις.
“Ο ισχυρισμός του Ιράν για συμμετοχή του Ισραήλ και των ΗΠΑ στην επίθεση στο Χαλέπι αντικατοπτρίζει ευρύτερες περιφερειακές ανησυχίες σχετικά με μια συντονισμένη στρατηγική για τον περιορισμό του Ιράν και των συμμάχων του. Αυτή η διασύνδεση αυξάνει τον κίνδυνο εξάπλωσης της συριακής σύγκρουσης σε γειτονικές περιοχές, ιδιαίτερα σε περίπτωση που η Χεζμπολάχ ή άλλοι Ιρανοί πληρεξούσιοι ανταποκριθούν στην επίθεση από πλευράς Δύσης” σημειώνεται.
Οι δυσκολίες του Αλ Τζολανί
Λίγοι, πάντως, πιστεύουν πως ο νέος πρωταγωνιστής στη σκηνή της Συρίας, ο Άμπου Μοχάμεντ αλ-Τζολανί, θα κατορθώσει να φέρει την νηνεμία μετά την επί δεκαετίες θύελλα στη χώρα. Ίσα ίσα, που σχεδόν όλοι συνεκτιμούν πως από σήμερα κιόλας αρχίζει νέος “διαγωνισμός” για την εξουσία, υποκινούμενος και από τις χώρες που έχουν συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, σε μια χώρα που η απελπισία “σπρώχνει” τον καθένα στα άκρα.
“Νωρίς το πρωί της ημέρας που αποχώρησε ο Άσαντ, υπήρξαν αναφορές ότι η κεντρική τράπεζα της Συρίας λεηλατήθηκε. Ίσως είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Οι Σύροι είναι απελπισμένοι καθώς ο πόλεμος διαρκεί χρόνια. Τα όσα γίνονται στη Δαμασκό θυμίζουν τη λεηλασία της Βαγδάτης μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν από τις αμερικανικές δυνάμεις την άνοιξη του 2003” σημειώνει ο Στ. Κουκ, κορυφαίος αναλυτής του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (CFR). “Η ταχύτητα με την οποία κατέρρευσε το καθεστώς ήταν εντυπωσιακή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το HTS θα παραμείνει αμαχητί. Η Συρία είναι γεμάτη όπλα και ξαφνικά υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν πια πολλά να χάσουν. Η χώρα δεν έχει εξασφαλίσει από τώρα ένα ήρεμο μέλλον και θα ήταν παράλειψη να μην εξετάσουμε την πιθανότητα μιας νέας εξέγερσης ενάντια στη νέα τάξη πραγμάτων”
