Της Βάνας Κουτρουλού
Καθώς εξαπλώνονται οι φόβοι για το τι θα μπορούσε να συμβεί μέσα στη Συρία μετά την ανατροπή του Μπασάρ Αλ Άσαντ, με τους ισλαμιστές αντάρτες της να έχουν καταλάβει τη γραμμή από Χαλέπι έως Δαμασκό, Ιράν και Ρωσία να έχουν αποσυρθεί, άλλες μεγάλες δυνάμεις επιχειρούν να διαμορφώσουν το μέλλον. Ισραήλ και Τουρκία πλήττουν στόχους σε ολόκληρη τη Συρία, σε μια προσπάθεια να μην καταλήξουν όπλα, συμπεριλαμβανομένων των χημικών, στα χέρια εξτρεμιστών. Τα συμφέροντα των δύο κρατών δεν συμπίπτουν.
Το Ισραήλ έχει εξαπολύσει τα τελευταία εικοσιτετράωρα μία συντονισμένη επιχείρησης καταστροφής των στρατιωτικών υποδομών της Συρίας. «Αποψιλώνει» τις αμυντικές δυνατότητες της Συρίας. Αυτό είναι μία τεράστια πρόκληση για την νέα συριακή ηγεσία που προσπαθεί να διασφαλίσει ότι θα υπάρχει μία ομαλή πολιτική μετάβαση.
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι έχει πλήξει περισσότερες από 350 στρατιωτικές τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Συρία, καταστρέφοντας σχεδόν το 80% από τα «αποθέματα στρατηγικών όπλων» της χώρας σε 48 ώρες. Έπληξαν τα λιμάνια Αλ Μπάιντα και Λαττάκεια, αντιαεροπορικές συστοιχίες, αεροδρόμια και εγκαταστάσεις παραγωγής όπλων στη Δαμασκό, τη Χομς, την Ταρτούς και την Παλμύρα.
Δημιουργώντας τετελεσμένα το Ισραήλ αλλάζει τον χάρτη
Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ισχυρίστηκε ότι οι επιθέσεις στη Συρία είναι για να διασφαλίσουν ότι τα όπλα που χρησιμοποιούσε το καθεστώς Άσαντ δεν θα πέσουν στα χέρια των τζιχαντιστών. Ενώ έστειλε μήνυμα στη νέα ηγεσία των ανταρτών ότι θα απαντήσει δυναμικά, αν επιτρέψει στο Ιράν να ανασυγκροτηθεί ξανά στη Συρία.
Το Ισραήλ φαίνεται να υποστηρίζει την ιδέα μιας Συρίας κατακερματισμένης σε μικρότερα, εθνο-θρησκευτικά κράτη, με στόχο την αποδυνάμωση της χώρας μελλοντικά και την πρόκληση εσωτερικών συγκρούσεων. Έτσι, εδαφικά ο «άξονας της αντίστασης» από το Ιράν μέχρι τον Λίβανο δεν έχει συνέχεια. Και η κατοχή των Υψιπέδων του Γκολάν νομιμοποιείται με δικαιολογία την απειλή για την ασφάλειά του, μολονότι παραβιάζεται η διεθνής συμφωνία του 1974 την ουδέτερη ζώνη.
Τουρκία, ο νέος φίλος της Συρίας
H Τουρκία έχει δύο πρωταρχικές ανησυχίες στη Συρία: τους Κούρδους και τους πρόσφυγες. Υποστηρίζει την ιδέα μιας ενιαίας Συρίας, με εξαίρεση τις κουρδικές ομάδες που θεωρεί τρομοκρατικές. Θέλει να εξαλείψει το αυτόνομο κουρδικό καθεστώς στη βόρεια Συρία, το οποίο θεωρεί απειλή για την εθνική της ασφάλεια. Και παρά το γεγονός ότι η ίδια η Άγκυρα έχει στρατεύματα στη Συρία, ζητά την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων από τη χώρα. Ενώ επιθυμεί την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στις πατρίδες τους, προκειμένου να αποφορτιστεί η χώρα από το προσφυγικό ζήτημα.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προειδοποίησε ότι η Άγκυρα δεν θα μείνει «άπραγη σε ενδεχόμενο διαμελισμό της Συρίας» και μίλησε για «συντριβή τρομοκρατικών οργανώσεων», όπως το «Ισλαμικό Κράτος» και το κουρδικό PKK.
Η κατάσταση στη βόρεια Συρία παραμένει τεταμένη, όπου οι υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) συγκρούονται με δυνάμεις που υποστηρίζονται από την Τουρκία – όπως ο Συριακός Εθνικός Στρατός. Εάν οι εντάσεις δεν διατηρηθούν υπό έλεγχο, θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σημαντικά.
Σε επικίνδυνο σταυροδρόμι οι ΗΠΑ στη Συρία
Αυτή τη στιγμή οι Αμερικανοί επιχειρούν να λειτουργήσουν ως ενδιάμεσοι. Ωστόσο, ο Στρατηγός Αμπντί Μαζλούμ των κουρδικών δυνάμεων προειδοποιεί ότι η τζιχαντιστική οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος» θα εκμεταλλευτεί το χάος για να εξαπλωθεί πέρα από την έρημο της ανατολικής Συρίας και για να δραπετεύσουν μέλη της οργάνωσης από στρατόπεδα κράτησης και φυλακές.
To μεγάλο ερώτημα είναι τι προτίθεται να κάνει ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ μετά την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου. Οι σύμβουλοι του Ντόναλντ Τραμπ συμφωνούν ότι ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί η ανασυγκρότηση του «Ισλαμικού Κράτους» είναι η συνεργασία με τους Κούρδους. Συνεπώς, στην πράξη είναι πιθανόν να μην γίνει η απεμπλοκή των αμερικανικών δυνάμεων, που οραματίζεται ο Τραμπ. Τα δεδομένα δηλαδή που διαμορφώνονται στο έδαφος διαφέρουν από αυτά που είχε στο μυαλό του, όταν έλεγε ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει ρόλο στην κρίση.
