Του Κώστα Παππά
Η παραίτηση του Αλέξη Πατέλη από τη θέση του Προϊσταμένου του οικονομικού επιτελείου του Πρωθυπουργού και μάλιστα λίγες μέρες πριν από την ψήφιση του προϋπολογισμού στη Βουλή έρχεται να αναζωπυρώσει φήμες και σενάρια για μια υφέρπουσα κρίση στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Μέχρι τώρα γνωρίζουμε οτι ο κ. Πατέλης ήταν από τους βασικούς εισηγητές του ακραίου νεοφιλελευθερισμού στους κόλπους της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χατζηδάκης, αλλά και ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκυλακάκης είναι από τους βασικούς πυλώνες που στηρίζουν αυτή την πολιτική εδώ και καιρό. Μια σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική που μέχρι τώρα στηρίχθηκε στο αφήγημα της επενδυτικής βαθμίδας και στο δόγμα της μονοκαλλιέργειας της ελληνικής οικονομίας , είτε μιλάμε για τον τουρισμό, είτε γενικότερα για την ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας.
Το θέμα είναι οτι ο Πρωθυπουργός , ο οποίος περίμενε πως και πως όλο αυτό το διάστημα την επενδυτική βαθμίδα, ώστε να στηρίξει σε αυτή το πολιτικό και οικονομικό του αφήγημα δεν την είδε ποτέ. Και πως άλλωστε θα μπορούσε να γίνει αυτό από τη στιγμή που το δόγμα του ακραίου νεοφιλελευθερισμού απέτυχε παταγωδώς σε ισχυρότερες οικονομίες, οι οποίες μάλιστα έχουν τις παραγωγικές δομές να μην στηρίζουν σε έναν ή δύο τομείς την ανάπτυξη της οικονομίας τους. Τα παραδείγματα της οικονομικής αποτυχίας του ίδιου μοντέλου στην Γερμανία και στη Γαλλία που φέρνει πλέον και πολιτικές ανακατατάξεις στις χώρες αυτές , φαίνεται οτι θορύβησαν σφόδρα τον Πρωθυπουργό , ο οποίος βλέπει οτι τα οικονομικά κουκιά δεν βγαίνουν πλέον. Πληροφορίες αναφέρουν οτι από τον Σεπτέμβριο ο κ. Μητσοτάκης σκέφτεται σοβαρά να αλλάξει το οικονομικό μείγμα που του πρότειναν οι σύμβουλοί του και να προσθέσει σε αυτό μεγαλύτερες δόσεις κοινωνικού φιλελευθερισμού, κάτι που προφανώς δεν θα μπορούσε να βρίσκει σύμφωνο τον κ. Πατέλη και τους δογματικούς μια σκληροπυρηνικής νεοφιλελεύθερης ατζέντας.
Όλες αυτές οι θεωρητικές οικονομικέ έμμονές που θυμίζουν έντονα την κυβέρνηση Σημίτη δεν μπορούν να δώσουν απαντήσεις στα καυτά προβλήματα της πραγματική οικονομίας με την οποία η λογική του νεοφιλελευθερισμού έχει πάρει διαζύγιο. Ας φέρουμε μερικά απτά παραδείγματα. Όσοι εισηγούνταν στον Πρωθυπουργό να προχωρήσει στην πρόωρη αποπληρωμή δανείων της χώρας που οι δόσεις τους έληγαν 10 χρόνια αργότερα αποστέρησαν την πραγματική οικονομία σε δύσκολους καιρούς από ρευστότητα, η οποία αν έπεφτε σε αυτό που ονομάζουμε πραγματική οικονομία θα έδινε άμεσα ζωή στο επιχειρείν και ειδικότερα στις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες όμως δεν βρίσκονται στο κάδρο των στρατηγικών επιλογών του δόγματος Πατέλη, Χατζηδάκη, Σκυλακάκη.
Αν σε αυτά προσθέσουμε και την εμμονή για την αύξηση με κάθε τρόπο των έμμεσων φόρων, αλλά και την μονοδιάστατη στρατηγική επιλογή να γεμίζουν τα κρατικά ταμεία από ΦΠΑ αρχίζουμε να έχουμε μια καθαρότερη εικόνα. Την ίδια στιγμή ενισχύεται το κύμα ακρίβειας από την έλλειψη πραγματικών ελέγχων στην αγορά, η οποία δεν μπορεί κάποτε θα αυτορυθμιστεί, όπως υποστηρίζουν οι θιασώτες του μηδενικού κρατικού παρεμβατισμού. Παρακολουθώντας όλα αυτά τα δεδομένα φαίνεται οτι ο κ. Μητσοτάκης κάνει δεύτερες και τρίτες σκέψεις για την αλλαγή του οικονομικού προτύπου που ακολουθήθηκε μέχρι τώρα. Να λοιπόν κάποιοι λόγοι που μπορεί να οδηγούν στην εξήγηση της παραίτησης του κ. Πατέλη.
Ο Πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται σταδιακά οτι κάτι πρέπει να αλλάξει, αφού ούτε οι μεγάλες επενδύσεις ήρθαν ποτέ , ούτε η εμμονή στην επιδότηση συγκεκριμένων μόνο ισχυρών ναυαρχίδων των επιχειρήσεων, μπορεί να πετύχει αν η οικονομική πολιτική δεν βασιστεί στην πραγματική οικονομία. Η παραίτηση Πατέλη ανοίγει πιθανότατα και το δρόμο ενός δομικού ανασχηματισμού όχι μόνο σε πρόσωπα, αλλά κυρίως σε αντιλήψεις και πολιτικές , που η ίδια η πραγματικότητα φαίνεται να τις ακυρώνει.
Αν σε όλα αυτά που έχουν να κάνουν με την οικονομία συνυπολογίσει κάποιος και την όψιμη στροφή στη ρητορική του κ .Μητσοτάκη προς την αλλαγή των όσων επιτάσσει για την ελληνική κοινωνία η woke ατζέντα, μπορεί να αντιληφθεί οτι ο Πρωθυπουργός βρίσκεται πιθανότατα μπροστά σε επαναξιολόγηση συνολικά της πολιτικής του, η οποία δεν του προσφέρει πλέον τα απαραίτητα credits για να συνεχίσει να την στηρίζει με την ίδια ένταση και μονόπλευρα.
Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι για ποιο λόγο η παραίτηση Πατέλη έρχεται μόνο λίγες μέρες πριν από την ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό. Οι απαντήσεις που μπορεί να δοθούν είναι πολλές και πιθανότατα όχι άσχετες με μηνύματα που μπορεί να φθάνουν στο Μαξίμου για αποστασιοποίηση κάποιων βουλευτών από την μπετόν αρμέ αξιολόγηση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Είναι λοιπόν η παραίτηση Πατέλη ένα πρώτο σάλπισμα υποχώρησης για να μην εξελιχθεί σε μάχη η ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό; Ο χρόνος θα μας απαντήσει πολύ σύντομα.
