Της Άννας Καραβοκύρη
Σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Γιώργος Γεραπετρίτης υποδέχεται στην Αθήνα τον τούρκο ομόλογο του, Χακάν Φιντάν. Η άφιξη του τούρκου υπουργού Εξωτερικών, στην Αθήνα και η συνάντηση του με τον Γ. Γεραπετρίτη, που πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία – λίγες ημέρες μετά τις αμερικανικές εκλογές και την εκλογή του Ντ. Τράμπ αλλά και την πολιτική αστάθεια στη Γερμανία που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την οικονομική πολιτική της Ε. Ε – αποτυπώνει την βούληση και των δύο πλευρών να παραμείνουν στο τραπέζι του διαλόγου, παρά τις μεγάλες διαφωνίες.
Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν έλαβαν εντολή τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη να διερευνήσουν την ύπαρξη κοινού εδάφους για το ενδεχόμενο να ανοίξει η συζήτηση της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Η σημερινή συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν αναμένεται να είναι η κρισιμότερη μέχρι σήμερα καθώς θα φανεί αν οι δύο πλευρές αποφασίσουν να βουτήξουν στα «βαθιά νερά» των διαπραγματεύσεων ή θα παραμείνουν στην ασφάλεια των «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο.
Στις αρχές του 2025 αναμένεται εκ νέου συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκο Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Όπως είχε δηλώσει ο Τ. Ερντογάν μετά την τελευταία συνάντηση του με τον Κυρ. Μητσοτάκη τον περασμένο Σεπτέμβριο, στις αρχές του 2025 θα τεθεί στο τραπέζι ο «φάκελος» για τις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο.
Η ελληνική πλευρά δηλώνει ότι «επειδή έχουμε διαφορές με την άλλη πλευρά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πάψουμε να συζητάμε» υπογραμμίζοντας ότι «η μόνη μας διαφορά με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ». Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική πλευρά φαίνεται να είναι διατεθειμένη να ανοίξει τον «φάκελο» με τις ελληνοτουρκικές διαφορές υπο αυστηρές όμως προυποθέσεις. Το ΥΠΕΞ επισημαίνει ότι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. «Αυτή δεν είναι μόνο η δική μας θέση αλλά και η θέση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας που επιβάλλει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές πραγματοποιείται κατόπιν συμφωνίας με βάση το διεθνές δίκαιο και, αν η συμφωνία δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε εύλογο χρονικό πλαίσιο, τα ενδιαφερόμενα κράτη μπορεί να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει συνυποσχετικού» έχει δηλώσει ο Γ. Γεραπετρίτης. Απαντώντας μάλιστα στις τουρκικές αιτιάσεις για την παράλληλη διμερή οριοθέτηση των χωρικών μας υδάτων ο υπουργός Εξωτερικών ξεκαθαρίζει πως «η εθνική κυριαρχία των κρατών δεν μπορεί να είναι αντικείμενο συζήτησης ή διεθνούς δικαιοδοσίας. Στο ζήτημα, όμως, της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μπορούμε θεωρώ να προχωρήσουμε συντεταγμένα σε μία ουσιαστική συζήτηση με αμοιβαία εποικοδομητικό πνεύμα».
Η Τουρκία επιδιώκει τη λύση των διαφορών με την Ελλάδα στο Αιγαίο στο πλαίσιο του «καζάν- καζάν». Πρόκειται για μία πάγια θέση της Άγκυρας που έχει εκφράσει επανειλημμένως ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπονοώντας «ή θα πάρουμε κι εμείς μερίδιο σε ό,τι βρείτε στο Αιγαίο, ή δεν θα πάρει κανείς».
Από την πλευρά της η Τουρκία, δεν αρνείται την διεθνή διαιτησία θέτει όμως ως βασική προυπόθεση το «να μπούνε όλα τα ζητήματα στο τραπέζι του διαλόγου» κάτι το οποίο είναι «απαγορευτικό» από την ελληνική πλευρά και αποτελεί «κόκκινη γραμμή». Η τουρκική πλευρά ζητά μια «ολιστική προσέγγιση» των ελληνοτουρκικών διαφορών που θα στηρίζεται στο διάλογο και τη συνεργασία για την ευημερία των δύο λαών. «Εάν δεν καταλήξουμε σε ολοκληρωμένες λύσεις ως αποτέλεσμα ουσιαστικού διαλόγου, θα προσφύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη σε μια ολιστική προσέγγιση. Αλλά για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητο να αρθούν οι επιφυλάξεις και τα εμπόδια και κυρίως να απαλλαγούμε από αβάσιμους φόβους» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Χακάν Φιντάν λίγες ώρες πριν την συνάντηση του με τον Γ. Γεραπετρίτη.
