Της Βάνας Κουτρουλού
Το Ισραήλ είχε διαμηνύσει ότι θα προχωρούσε σε αντίποινα για την ιρανική επίθεση με πυραύλους και drone. Τώρα φαίνεται πως το έπραξε. Εάν πράγματι είναι η αρχή και το τέλος της ισραηλινής απάντησης, τότε εκτιμάται ότι θα είνα πολύ περιορισμένη σε κλίμακα.
Τα ξημερώματα πύραυλοι έπληξαν στρατιωτική βάση στο Ιράν, σημαίνοντας την αντεπίθεση του Ισραήλ, όπως μετέδωσε το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS, επικαλούμενο αμερικανούς αξιωματούχους. Τρεις εκρήξεις ακούστηκαν κοντά σε αεροπορική βάση στην κεντρική επαρχία Ισφαχάν, την καρδιά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος όσον αφορά την εκπαίδευση, την έρευνα.
Το Ισραήλ, ακολουθώντας την συνήθη τακτική του, ούτε επιβεβαιώνει ούτε διαψεύδει το πλήγμα. Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, από την πλευρά τους, αναφέρουν ότι η αεράμυνα κατέρριψε τρία ισραηλινά drone πάνω από την Ισφαχάν χωρίς να προκληθούν ζημιές. Ενώ οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στην περιοχή είναι «απόλυτα ασφαλείς», διαβεβαίωσε το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim.
Το Ιράν υποβαθμίζει τα προφανή αντίποινα και το Ισραήλ τηρεί σιγή ιχθύος, ίσως μια ένδειξη ότι και οι δύο πλευρές προσπαθούν να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση κατόπιν διεθνών πιέσεων.
Κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Εξαρτάται από δύο πράγματα: εάν όντως επρόκειτο για το τέλος της ισραηλινής απάντησης και εάν το Ιράν θα αποφασίσει να αντεπιτεθεί. Η σημερινή επίθεση δεν φαίνεται να είχε στόχο τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα.
«Ίσως αναθεωρήσουμε το πυρηνικό μας δόγμα», απειλεί το Ιράν
Είχε προηγηθεί δήλωση ανώτερου διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης ότι το Ιράν μπορεί να αναθεωρήσει το «πυρηνικό δόγμα» του μετά τις ισραηλινές απειλές, πυροδοτώντας φόβους για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, το οποίο -όπως πάντοτε υποστήριζε – έχει αυστηρά ειρηνικούς σκοπούς.
«Οι απειλές του Σιωνιστικού καθεστώτος κατά των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων καθιστούν εφικτές την αναθεώρηση του πυρηνικού προγράμμματός μας και την παρέκκλισή μας από προηγούμενες σκέψεις μας», δήλωσε ο Αχμάντ Χαγκταλάμπ, επικεφαλής της πυρηνικής ασφάλειας των Φρουρών, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim. Ο Χαγκταλάμπ προειδοποίησε ακόμη ότι εάν το Ισραήλ πλήξει πυρηνικές εγκαταστάσεις, το Ιράν θα ανταποδώσει με προηγμένους πυραύλους εναντίον των δικών του πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Το 2021, ο τότε Υπουργός Πληροφοριών του Ιράν είπε ότι η πίεση της Δύσης θα ανάγκαζε την Τεχεράνη να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, πράγμα το οποίο ο Χαμενεΐ απαγόρευσε με φάτουα – θρησκευτικό διάταγμα- στις αρχές του 2000.
«Η κατασκευή και η αποθήκευση πυρηνικών βομβών είναι λάθος και η χρήση τους είναι απαγορευμένη… Αν και διαθέτουμε πυρηνική τεχνολογία, το Ιράν την έχει αποφύγει σθεναρά», επανέλαβε ο Χαμενεΐ το 2019.
Τι ισχύει σήμερα με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα – Θέμα ημερών ή εβδομάδων για την Τεχεράνη να φτιάξει πυρηνικό όπλο
Οι έμμεσες συνομιλίες ανάμεσα σε Τεχεράνη και Ουάσινγκτον με στόχο την αναβίωση της ιρανικής πυρηνικής συμφωνίας του 2015 έχουν φτάσει σε τέλμα από το 2022. Η συμφωνία ζητούσε από την Τεχεράνη να αποδεχθεί περιορισμούς στο πυρηνικό της πρόγραμμα και πιο εκτεταμένες επιθεωρήσεις των Ηνωμένων Εθνών, με αντάλλαγμα τον τερματισμό των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ.
Η συμφωνία, η οποία είχε περιορίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου του Ιράν στο 3,67%, εγκαταλείφθηκε το 2018 μονομερώς από τις ΗΠΑ και τον τότε Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Από το 2019, το Ιράν παραβίασε όλους τους περιορισμούς που είχαν επιβληθεί στις πυρηνικές δραστηριότητές του. Από το πού, με ποια μηχανήματα και σε ποιο βαθμό μπορεί να εμπλουτίσει ουράνιο, όπως πόσο υλικό μπορεί να αποθηκεύσει. Το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου, που είχε ως ανώτατο όριο τα 202,8 κιλά βάσει της συμφωνίας, ανήλθε σε 5,5 τόνους τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση της υπηρεσίας ατομικής ενέργειας του ΟΗΕ, που επιθεωρεί τις μονάδες εμπλουτισμού του Ιράν σε Νατάνζ και Φόρντοου.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής της υπηρεσίας, δήλωσε τον Φεβρουάριο ότι το Ιράν συνέχισε να εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστά καθαρότητας έως και 60%, κάτι που υπερβαίνει κατά πολύ τις ανάγκες για εμπορική πυρηνική χρήση. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος που θα χρειαζόταν η Τεχεράνη για να φτιάξει μία πυρηνική βόμβα είναι πλέον ζήτημα εβδομάδων ή ημερών.
