Αποτελεί κοινώς αποδεκτό πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά να αναλάβει άμεσα δράση για την παράνομη μετανάστευση, παρά την εκρηκτική πίεση στα σύνορα και τις συνεχείς προειδοποιήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η σημερινή δήλωση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκη Βορίδη, ενόψει της εφαρμογής νέων μέτρων για την ενίσχυση των ελέγχων και τη συντόμευση των διαδικασιών επιστροφής, φέρνει στο προσκήνιο μια αναγκαία, έστω και καθυστερημένη, στροφή στην πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Στροφή που σε μεγάλο βαθμό συνδέεται με την εκλογή Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Συγκεκριμένα, ο Μάκης Βορίδης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ την Μεγάλη Πέμπτη, ανέφερε ότι η κυβέρνηση προγραμματίζει αυστηρότερα μέτρα, όπως ο διοικητικός περιορισμός των παράνομων μεταναστών για έως 18 μήνες, έως ότου η διαδικασία επιστροφής τους ολοκληρωθεί. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας και ειδικά τα νησιά του Αιγαίου.
Η προσήλωση στην ενεργητική αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης και η υποστήριξη της στρατηγικής «κράτημα και επιστροφή» είναι μέτρα που αναμφίβολα έχουν την στήριξη της κοινωνίας, η οποία εδώ και χρόνια παρακολουθεί τη χώρα να γίνεται στόχος μιας εκρηκτικής αύξησης των παράνομων ροών.
Ωστόσο, τα μέτρα αυτά, που φαίνεται να ενσωματώνουν την ανάγκη για πιο γρήγορες επιστροφές και αυστηρότερους ελέγχους, έρχονται αρκετά αργά. Η καθυστέρηση αυτή δεν μπορεί να παραγκωνιστεί, καθώς η Ελλάδα είχε ήδη να αντιμετωπίσει, από την αρχή της κυβερνητικής θητείας, σοβαρές προκλήσεις στις μεταναστευτικές ροές, ενώ η πολιτική της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας ήταν επί μήνες απολύτως ασαφής και αναποτελεσματική.
Η θέση του νέου υπουργού ότι «η Ευρώπη έχει μετακινηθεί στις θέσεις της Ελλάδας» μπορεί να θεωρηθεί μία θετική ένδειξη, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να ενστερνίζεται την ανάγκη για αυστηρότερους ελέγχους και επιστροφές. Παρόλα αυτά, αυτή η στροφή, δεν αναιρεί το γεγονός ότι η Ευρώπη καθυστέρησε επίσης να προχωρήσει σε μια ενιαία πολιτική για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, αφήνοντας έτσι τη χώρα μας να παλεύει μόνη της για χρόνια.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον κ. Βορίδη θα απαιτήσουν «πολύ διοικητική δουλειά», κάτι που δείχνει ξεκάθαρα τη συστημική αναποτελεσματικότητα και τη γραφειοκρατική αδράνεια που έχει υπάρξει έως τώρα. Αν και η στροφή προς πιο αυστηρές πολιτικές είναι αναγκαία, ο χρόνος που χάθηκε θα μπορούσε να έχει κοστίσει στη χώρα, ενώ οι πόροι για την υλοποίηση αυτών των πολιτικών είναι πλέον σε αυξανόμενο βαθμό περιορισμένοι.
Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι γιατί αυτή η στρατηγική καθυστέρησε τόσο πολύ να εφαρμοστεί. Ούτε το 2019, όταν η κυβέρνηση ανέλαβε, ούτε το 2020, με την πανδημία να έχει ως συνέπεια νέες αυξημένες ροές μεταναστών, είχαν ληφθεί τα αναγκαία μέτρα για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος των παράνομων εισροών. Και, φυσικά, είναι απορίας άξιο πώς η κυβέρνηση, δεν φρόντισε να ενισχύσει εγκαίρως τις υποδομές και τα συστήματα επιστροφών.
Πράγματι, η παρουσία του κ. Βορίδη και οι προσπάθειες για αυστηροποίηση του πλαισίου αποτελούν μια αναγκαία αναβάθμιση της πολιτικής στο μεταναστευτικό ζήτημα. Όμως, η καθυστέρηση στην εφαρμογή αυτών των μέτρων προκαλεί έναν συνδυασμό απογοήτευσης και ανησυχίας για το μέλλον. Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι η Ευρώπη, μετά από τόσες προκλήσεις, φτάνει τώρα στη θέση της να στηρίξει τη στρατηγική της Ελλάδας, ενώ η χώρα μας ακόμα προσπαθεί να βρει τη σωστή συνταγή.
