Του Κώστα Παππά
Τις τελευταίες ώρες όλος ο πλανήτης σχολιάζει την νέα πολιτική Τραμπ για τους δασμούς. Ειδικά σε έναν άκρως ανταγωνιστικό κλάδο όπως η αυτοκινητοβιομηχανία με τεράστιους τζίρους σε ολόκληρο τον πλανήτη πολλοί είναι εκείνοι που λένε οτι πλέον η απόκτηση ενός αυτοκινήτου θα γίνει πολύ δύσκολη υπόθεση για εκατομμύρια ανθρώπους. Στην Ελλάδα βέβαια έχουμε φροντίσει πολύ νωρίτερα να διδάξουμε σε όλους τι σημαίνει φορομπηχτική πολιτική. Αρκεί κάποιος να αναλύσει τους φόρους που πληρώνει ένας Έλληνας πολίτης για την αγορά ενός αυτοκινήτου για να καταλάβει οτι και σε αυτό τον τομέα διδάσκουμε πως ο καλός φόρος είναι ο υψηλός φόρος.
Να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι.Το τελικό κόστος ενός καινούργιου αυτοκινήτου μπορεί να είναι έως και 50% υψηλότερο από την καθαρή του αξία, ενώ σε περιπτώσεις πολυτελών μοντέλων άνω των €150.000 , η συνολική επιβάρυνση ξεπερνά ακόμη και το 80%, λόγω των υψηλότατων συντελεστών του τέλους ταξινόμησης και του ΦΠΑ.
Στη χώρα μας, δεν χρειάζεται να υπάρξει εμπορικός πόλεμος για να πληρώσεις ακριβά ένα αυτοκίνητο. Ο δασμός υπάρχει ήδη. Κι ας μη λέγεται έτσι. Γιατί κάθε Έλληνας που επιχειρεί να αγοράσει ΙΧ –καινούργιο ή μεταχειρισμένο– βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πλέγμα επιβαρύνσεων που δεν συναντάται εύκολα σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα: ΦΠΑ 24%, Ειδικό Τέλος Ταξινόμησης, Τέλη Κυκλοφορίας, φόρος πολυτελούς διαβίωσης, τεκμήρια διαβίωσης. Όλα μαζί σχηματίζουν ένα φορολογικό οικοδόμημα που καθιστά την απόκτηση και τη διατήρηση ενός ΙΧ δαπανηρή υπόθεση, ιδίως για οχήματα μεγαλύτερης αξίας.
Για να δούμε την πρωτοτυπία του ελληνικού συστήματος φόρων που σχηματίζουν ένα μοναδικό παγκοσμίως γαϊτανάκι γύρω από την αγορά ενός αυτοκινήτου αρκεί να εντοπίσουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα διαφορά. Ο Τραμπ λέει οτι θα επιβάλλει υψηλή φορολογία για τα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται εκτός ΗΠΑ, αλλά στην Ελλάδα αν ένας πολίτης αγοράσει ιαπωνικό, γερμανικό ή γαλλικό αυτοκίνητο θα πληρώσει τους ίδιους φόρους ακόμα κια στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ο υψηλός ΦΠΑ είναι εκεί και σε περιμένει.
Τα τελευταία χρόνια βέβαια με παρέμβαση των ίδιων των αυτοκινητοβιομηχανιών που μείωσαν κατά πολύ το περιθώριο κέρδους τους οι τιμές έγιναν ανταγωνιστικές όχι γιατί το ελληνικό κράτος αποφάσισε να μειώσει λίγο τη φορολογία για τα μικρά και μεσαίου κυβισμού αυτοκίνητα , αλλά γιατί οι εταιρείες είδαν οτι σε αυτή τη χώρα με τους μη ανταγωνιστικούς φόρους δεν θα πουλούσαν τίποτα.
Η τιμωρητική λογική της «κατοχής» ΙΧ
Το πραγματικό πρόβλημα όμως εμφανίζεται όταν το ΙΧ περάσει στην κατοχή του αγοραστή. Εκεί αρχίζει η δεύτερη φάση της επιβάρυνσης: τέλη κυκλοφορίας, τεκμήρια διαβίωσης και φόρος πολυτελούς διαβίωσης για οχήματα άνω των 1.929 κυβικών. Αν και ο φόρος αυτός αφορά τον κυβισμό, είναι δευτερεύουσας σημασίας και αφορά κυρίως την κατοχή και όχι την αγορά.Αντιθέτως, οι μεγάλοι φόροι που καθιστούν την αγορά ΙΧ ακριβή – όπως το Τέλος Ταξινόμησης και ο ΦΠΑ – υπολογίζονται επί της αξίας του οχήματος και όχι με βάση τα κυβικά. Όσο πιο ακριβό το αυτοκίνητο, τόσο μεγαλύτερη η συνολική επιβάρυνση. Έτσι εξηγείται γιατί σε οχήματα υψηλής κατηγορίας, το τελικό κόστος μπορεί να ξεπεράσει κατά πολύ την καθαρή τιμή του αυτοκινήτου.
Ταυτόχρονα, η αγορά μεταχειρισμένων, παρότι τεράστια, υποφέρει από έλλειψη ποιοτικών επιλογών, ακριβά οχήματα και μεγάλη εισροή παλιών εισαγόμενων μοντέλων, πολλά εκ των οποίων είναι «πειραγμένα» ή υπερβολικά καταπονημένα. Οι όποιες ρυθμίσεις επιχειρούν να περιορίσουν τα σαπάκια, αλλά δεν έχουν ακόμα ξεκαθαρίσει πλήρως την εικόνα.
Η είδηση από τις ΗΠΑ ίσως μάς υπενθυμίζει ότι αλλού το αυτοκίνητο προστατεύεται – ή τουλάχιστον δεν τιμωρείται. Ο δασμός του Τραμπ έχει πολιτικό στόχο: να ενισχύσει τις εγχώριες γραμμές παραγωγής. Στην Ελλάδα, όμως, δεν υπάρχει εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία – υπάρχει μόνο μια χρόνια φορολογική νοοτροπία, που βλέπει το ΙΧ ως τεκμήριο ενοχής.
Ο Τραμπ δασμολογεί τους ξένους για να ενισχύσει τους δικούς του. Εμείς, δεκαετίες τώρα, φορολογούμε τους δικούς μας – και τους κάνουμε να αισθάνονται σαν να διαπράττουν κάτι μεμπτό όταν αλλάζουν αυτοκίνητο.
Αν κάποιος δει το θέμα και πολιτικά μπορεί να φανταστεί ποιο θα ήταν το πολιτικό κέρδος για οποιαδήποτε κυβέρνηση αν αποφάσιζε να μειώσει δραστικά τους φόρους για τα αυτοκίνητα και ο Έλληνας είχε έστω για μια μικρή χρονική περίοδο την δυνατότητα να αγοράζει φθηνό αυτοκίνητο; Θα ήταν μια κίνηση που θα απευθύνονταν σε όλα τα βαλάντια και θα τόνωνε την ελληνική αγορά, ενώ ταυτόχρονα θα άλλαζε και τον στόλο των παλιών αυτοκινήτων που κινείται στην Ελλάδα, καθώς οι έρευνες δείχνουν οτι στους ελληνικούς δρόμους κινούνται αυτοκίνητα κατά μέσο όρο 14 ετών.
Ψιλά γράμματα θα πει κάποιος μοιάζουν όλα αυτά για εκείνους που βλέπουν και μετρούν μόνο το δημοσιονομικό κόστος και το μόνο που γνωρίζουν να κάνουν καλά είναι να φορτώνουν την ελληνική οικονομία με εκατοντάδες μη ανταγωνιστικούς φόρους και μάλιστα να εκλέγονται με πολιτική σημαία και υπόσχεση τη μείωσή τους.
