Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε την επιβολή φόρου εισαγωγής 25% σε όλο τον χάλυβα και το αλουμίνιο που «μπαίνει» στις ΗΠΑ, αδιακρίτως και χωρίς εξαιρέσεις.
Πρόκειται για αυτό που αποκαλούμε εμπορικούς δασμούς και στόχος του Αμερικανού προέδρου είναι να κάνει πιο «δίκαιες» τις σχέσεις με τους εμπορικούς εταίρους, όπως έχει πει και ταυτόχρονα να κάνει ενισχύσει την οικονομία των ΗΠΑ αναγκάζοντας πρακτικά εταιρείες και παραγωγούς να επενδύσουν στην εγχώρια παραγωγή και βιομηχανία.
«Το έθνος μας απαιτεί ο χάλυβας και το αλουμίνιο να κατασκευάζονται στην Αμερική, όχι σε ξένες χώρες», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Κατά πόσο αυτό είναι εφικτό ή πραγματικά αποδοτικό είναι κάτι που θα φανεί στην πορεία.
Σημειώνεται πως τα μέτρα θα τεθούν σε ισχύ στις 4 Μαρτίου.
Τι είναι οι δασμοί και πώς λειτουργούν;
Οι δασμοί είναι φόροι που επιβάλλονται στα αγαθά που εισάγονται από άλλες χώρες. Οι εταιρείες που εισάγουν αγαθά από το εξωτερικό πληρώνουν τους δασμούς στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Η χρέωση ενός ποσοστού επί της αξίας ενός προϊόντος είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος δασμού. Ένας άλλος τύπος επιβάλλει ένα σταθερό ποσό στις εισαγωγές, ανεξάρτητα από την αξία τους.
Για παράδειγμα, ο Τραμπ έβαλε δασμό 10% σε όλα τα αγαθά από την Κίνα. Έτσι, ένα προϊόν αξίας 10 δολαρίων θα επιβαρυνθεί με επιπλέον 1 δολάριο για τον εισαγωγέα, την εταιρεία που βρίσκεται στις ΗΠΑ και το παρήγγειλε.
Αξίζει να σημειωθεί πως το 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς ύψους 25% στον χάλυβα και 15% στο αλουμίνιο, αλλά τελικά διαπραγματεύτηκε εξαιρέσεις για πολλές χώρες, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και το Μεξικό.
Ποιους επηρεάζει η επιβάρυνση σε χάλυβα και αλουμίνιο
Οι δασμοί θα αυξήσουν το κόστος εισαγωγής των μετάλλων στις ΗΠΑ κάτι που αρχικά θα επιβαρύνει τις αμερικανικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από αυτά, όπως οι μεγάλες βιομηχανίες που χρειάζονται χάλυβα και αλουμίνιο σε μεγάλη ποσότητα.
Η αυτοκινητοβιομηχανία θα μπορούσε να σηκώσει το κύριο βάρος των επιπτώσεων των δασμών.
Τα εξαρτήματα των οχημάτων διασχίζουν τα σύνορα των ΗΠΑ, του Μεξικού και του Καναδά πολλές φορές πριν από την πλήρη συναρμολόγηση ενός οχήματος.
Η μέση τιμή του αυτοκινήτου στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 3.000 δολάρια λόγω των φόρων εισαγωγής, πρότεινε ο οικονομικός αναλυτής TD economics.
Οι χώρες που δίνουν χάλυβα και αλουμίνιο στις ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας χάλυβα παγκοσμίως, υπολογίζοντας τον Καναδά, τη Βραζιλία και το Μεξικό ως τους τρεις μεγαλύτερους προμηθευτές τους.
Μάλιστα, μόνο ο Καναδάς αντιπροσώπευε περισσότερο από το 50% του αλουμινίου που εισήχθη στις ΗΠΑ πέρυσι. Εάν οι δασμοί τεθούν σε ισχύ, αναμένεται να έχουν τον σημαντικότερο αντίκτυπο στον Καναδά.
Αργά τη Δευτέρα, ο υπουργός καινοτομίας του Καναδά, Francois-Phillippe Champagne, δήλωσε ότι οι δασμοί είναι «εντελώς αδικαιολόγητοι».
«Ο καναδικός χάλυβας και το αλουμίνιο υποστηρίζουν βασικές βιομηχανίες στις ΗΠΑ, από την άμυνα, τη ναυπηγική βιομηχανία, την ενέργεια έως την αυτοκινητοβιομηχανία», δήλωσε ο Champagne. «Αυτό καθιστά τη Βόρεια Αμερική πιο ανταγωνιστική και ασφαλή».
Τι γίνεται με την ΕΕ
Ο Τραμπ έχει απειλήσει, αλλά δεν έχει ακόμη ανακοινώσει, δασμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα όπως τα εμβόλια, τα μηχανήματα και τα αυτοκίνητα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ, ρέουν πετρέλαιο, φαρμακευτικά είδη και μηχανήματα.
Η ΕΕ είναι λιγότερο άμεσα εκτεθειμένη στους δασμούς αυτούς με 19% των εξαγόμενων προϊόντων της να πηγαίνουν στις ΗΠΑ.
Εντός της ΕΕ, η Γερμανία κυριαρχεί στην αξία των εξαγωγών του μπλοκ, με περισσότερα από 160 δισ. δολάρια το 2024, αλλά αυτό αντιπροσωπεύει μόνο το 10% του παγκόσμιου συνόλου.
Η Ιρλανδία, η οποία εξάγει περίπου 100 δισ. δολάρια στις ΗΠΑ, έχει την υψηλότερη τιμή, με περισσότερο από το ένα τέταρτο των εξαγωγών της να προορίζεται για την αμερικανική αγορά.
Η αντίδραση των αγορών
Οι τιμές των μετοχών των μεγάλων αμερικανικών χαλυβουργιών αυξήθηκαν τη Δευτέρα εν αναμονή της διαταγής, με την τιμή της Cleveland-Cliffs να σημειώνει άλμα κοντά στο 18%.
Οι τιμές του χάλυβα και του αλουμινίου σημείωσαν επίσης άλμα, ενώ το καναδικό δολάριο και το μεξικανικό πέσο υποχώρησαν.
Η αντίδραση σε μεγάλο μέρος της υπόλοιπης αγοράς ήταν συγκρατημένη, αντανακλώντας ερωτήματα σχετικά με το πόσο σοβαρός είναι ο Τραμπ για τα σχέδιά του, δεδομένου του ιστορικού του στην αναβολή των δασμών ή στη διαπραγμάτευση εξαιρέσεων από τους κανόνες.
«Η αγορά νομίζω ότι έχει αρχίσει να αναρωτιέται, σε ποιο βαθμό πρόκειται για διαπραγματευτική τακτική του Τραμπ ή σε ποιο βαθμό είναι πραγματικά πρόθυμος να προωθήσει αυτούς τους δασμούς;», δήλωσε η Jane Foley από τη Rabobank.
