Του Γιώργου Καββαθά*
Η εικόνα ευφορίας και αισιοδοξίας που αναπαράγει η κυβέρνηση για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, δυστυχώς, δεν επιβεβαιώθηκε από τα ευρήματα της ετήσιας έρευνας για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ. Η έρευνα, όπως κάθε χρόνο, διενεργήθηκε με την συνδρομή της δημοσκοπικής εταιρείας Marc σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα νοικοκυριών, οπότε τα συμπεράσματα της είναι αξιόπιστα.
Σε πολύ αδρές γραμμές, αν θέλαμε να ξεχωρίσουμε τα βασικότερα συμπεράσματα της, θα τονίζαμε την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών για το 2023 και το αρνητικό πρόσημο που συνοδεύει τις προσδοκίες για το επόμενο έτος.
Αιτία των χαμηλών προσδοκιών είναι η ακρίβεια. Μάρτυρας, η απάντηση των 7 από τα 10 νοικοκυριά ότι επηρεάστηκαν σημαντικά από τις αυξήσεις στα τρόφιμα. Επίσης, το 81% των ερωτηθέντων απάντησε ότι αξιολογεί τα μέτρα της κυβέρνησης ως ανεπαρκή ή μάλλον ανεπαρκή. Στον αντίποδα των κυβερνητικών μέτρων, οι ερωτώμενοι της έρευνάς μας προέκριναν αυξήσεις μισθών και συντάξεων (67%) και έλεγχο τω τιμών μαζί με την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας (51%).
Η άσχημη θέση στην οποία βρίσκονται τα νοικοκυριά επιβεβαιώνεται από πλήθος ευρημάτων. Για παράδειγμα:
Διευρύνονται οι εισοδηματικές ανισότητες ανάμεσα στα νοικοκυριά που διαθέτουν χαμηλά και μεσαία εισοδήματα από την μια και εκείνων που διαθέτουν υψηλά εισοδήματα, από την άλλη. Χαρακτηριστικά, το 33% των νοικοκυριών με ετήσιο εισόδημα ως 30.000 ευρώ δήλωσε πώς το εισόδημά του το 2023 μειώθηκε. Το 15% των ερωτηθέντων απάντησε ότι αυξήθηκε, ενώ το 51% απάντησε ότι το εισόδημά του παρέμεινε σταθερό. Στην άλλη άκρη του εισοδηματικού φάσματος, το 30% των νοικοκυριών με ετήσιο εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ απάντησε ότι το εισόδημά του αυξήθηκε, μόνο το 12% απάντησε ότι το εισόδημά του μειώθηκε ενώ το 58% δήλωσε ότι παρέμεινε σταθερό.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι την ίδια τάση, της διεύρυνσης των εισοδηματικών ανισοτήτων, κατέγραψαν οι έρευνες του ΙΜΕ μετά την εκδήλωση της πανδημίας. Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για μια μόνιμη τάση! Η εικόνα δε γίνεται ακόμη πιο σκοτεινή αν λάβουμε υπόψη μας μια σειρά επιπλέον ευρημάτων, όπως:
- Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων, δηλαδή το 52%, δήλωσε ότι χρειάζεται να κάνει περικοπές για να καλύψει τα αναγκαία. Το 50% περιόρισε τις δαπάνες για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά, κ.α.) ενώ το 41% περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση και υπόδηση.
- Σταθερά υψηλό και μάλιστα αυξημένο σε σχέση με προηγούμενα χρόνια είναι το ποσοστό των νοικοκυριών που διαβιοί σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, 15%.
Υπάρχει ακόμη ένα εύρημα που προεξοφλεί τις πολύ αρνητικές επιπτώσεις μια πρόσφατης απόφασης της κυβέρνησης, που δέχθηκε την αυστηρή κριτική μας: η επιβολή των τεκμηρίων φορολόγησης. Το 43% των νοικοκυριών με κύρια πηγή εισοδήματος τα έσοδα ή κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δήλωσε ετήσιο εισόδημα ως 18.000 ευρώ. Με δεδομένο τον νέο τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών/ατομικών επιχειρήσεων φαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος των νοικοκυριών που έχουν ως κύρια πηγή εισοδήματος τα έσοδα/κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα θα φορολογηθεί για εισοδήματα που δεν έχει, κάτι που όπως είναι επόμενο θα επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό και θα μειώσει το διαθέσιμο εισόδημά του. Μάλιστα, για το 58% αυτών των νοικοκυριών τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα είναι και η μοναδική πηγή εισοδήματος!
Υπογραμμίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο ότι ο νέος τρόπος φορολόγησης δεν είναι μόνο αντι-συνταγματικός όπως έγκαιρα δήλωσε η ΓΣΕΒΕΕ μαζί με άλλες κοινωνικές οργανώσεις, αλλά επιπλέον θα εξελιχθεί σε παράγοντα φτωχοποίησης των πολύ μικρών επιχειρηματιών και αυτοαπασχολουμένων.
*Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ
