Όχι, λέει ο Τραμπ!
Της Βάνας Κουτρουλού
Σε μία ασυνήθιστη κίνηση, ο Ντόναλντ Τραμπ αναγκάστηκε, μιλώντας στο συντηρητικό ακροατήριο του AmericaFest στο Φοίνιξ της Αριζόνα, να αντικρούσει τους ισχυρισμούς ότι «παραχώρησε την προεδρία» στον δισεκατομμυριούχο συνεργάτη του, Ίλον Μασκ.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος είπε ότι η ιδέα ήταν μια «φάρσα» που προωθήθηκε από τους πολιτικούς αντιπάλους τους. Οι δηλώσεις του έγιναν, ενώ πληθαίνουν οι φωνές μέσα στις τάξεις των Ρεπουμπλικανών, ότι ο Μασκ έχει υπερβολική επιρροή στον Τραμπ και ενεργεί ως «πρωθυπουργός» του.
«Όχι, όχι. Αυτό δεν συμβαίνει! Όχι, δεν πρόκειται να γίνει πρόεδρος, μπορώ να σας το πω», ξεκαθάρισε ο Τραμπ, σημειώνοντας «είμαι ασφαλής, ξέρετε γιατί; Δεν μπορεί να γίνει (πρόεδρος). Δεν γεννήθηκε σε αυτή τη χώρα»!
Ο Μασκ έχει αναδειχθεί ως ένας από τους στενότερους πολιτικούς συμβούλους του Τραμπ τους τελευταίους μήνες. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πρόσφατη εκλογική του νίκη, ενισχύοντας την εκστρατεία του με περισσότερα από 260 εκατομμύρια δολάρια σε δωρεές.
Υπήρξε επίσης σχεδόν μόνιμος «υπάλληλος» στην κατοικία του νέου προέδρου στο Μαράλαγκο της Φλόριντα, παρών σε σημαντικές συναντήσεις και τηλεφωνήματα, συμπεριλαμβανομένου του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή του, ο Μασκ ανέλαβε το νέο υπουργείο κυβερνητικής αποτελεσματικότητας για τη μείωση των ομοσπονδιακών δαπανών και της γραφειοκρατίας.
Ο Μασκ επιδεικνύει την πολιτική του δύναμη και χρίζεται…πρωθυπουργός
Την περασμένη εβδομάδα ο Μασκ «τορπίλισε» την δικομματική συμφωνία για τον προϋπολογισμό του ομοσπονδιακού κράτους, που ήταν αποτέλεσμα επίπονων διαπραγματεύσεων στο Καπιτώλιο για να αποφευχθεί η στάση πληρωμών τα Χριστούγεννα.
Είχαν προηγηθεί 150 αναρτήσεις στην δική του πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, καλώντας τους Ρεπουμπλικάνους να αποχωρήσουν από τις διαπραγματεύσεις και απειλώντας με πολιτική εκδίκηση οποιονδήποτε υποστήριζε το νομοσχέδιο.
Μία από τις διατάξεις του αρχικού νομοσχεδίου που αφαιρέθηκε επέβαλε νέους περιορισμούς στις τεχνολογικές συναλλαγές που αφορούν την Κίνα, με την οποία ο Μασκ έχει σημαντικούς επιχειρηματικούς δεσμούς. Η διαγραφή του ήταν μια σημαντική νίκη για τον Μασκ.
Οι παρεμβάσεις του μεγιστάνα της τεχνολογίας έχουν προκαλέσει ανησυχίες από ορισμένους Ρεπουμπλικάνους σχετικά με τις αυξανόμενες εξουσίες του εντός της κυβέρνησης Τραμπ. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Τόνι Γκονζάλες, βουλευτή από το Τέξας, στο CBS News: «Έχουμε έναν πρόεδρο. Έχουμε αντιπρόεδρο. Έχουμε έναν πρόεδρο βουλής. Και νιώθουμε… σαν ο Ίλον Μασκ να είναι ο πρωθυπουργός μας».
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η επιρροή του;
Την ύστατη στιγμή με μία νέα συμφωνία και την «ανταρσία» 38 Ρεπουμπλικανών το Κογκρέσο απέφυγε την «παράλυση» των κρατικών υπηρεσιών. Όμως, το επίπεδο επιρροής του Μασκ στον πρόεδρο έχει μπει στο μικροσκόπιο Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών.
Για τους Ρεπουμπλικάνους σημαίνει ότι απειλούνται διαρκώς από τον Μασκ, εάν δεν συμφωνήσουν, στρέφοντας τώρα το βλέμμα τους στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026, όταν ίσως αλλάξουν οι ισορροπίες στο Κογκρέσο. Όμως, ο πολιτικός χρόνος μέχρι τότε ισοδυναμεί με αιώνες.
Για τους Δημοκρατικούς, η πανταχού παρουσία του Μασκ σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν άλλη μία απρόβλεπτη δύναμη, εκτός από τον Τραμπ, ένα μεγάλο επιχειρηματικό «στρατόπεδο», που υποστηρίζεται από τα κυβερνητικά συμβόλαια.
Ο Μασκ, με τον πλούτο του να απογειώνεται στα 400 δισεκατομμύρια δολάρια και την παγκόσμια επίδρασή του μέσω του X με περισσότερους από 200 εκατομμύρια ακολούθους, αναδεικνύεται σε μία ανεξέλεγκτη πολιτική δύναμη, μία σπάνια μορφής μη κρατικής εξουσίας. Υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί να εργαλειοποιήσει προς όφελός του το ρυθμιστικό πλαίσιο ομοσπονδιακών υπηρεσιών, με τις οποίες οι εταιρείες του έχουν συμβόλαια.
Ο Μασκ «φλερτάρει» με την ευρωπαϊκή ακροδεξιά
Και την ίδια ώρα, δεν διστάζει να παρέμβει και στα εσωτερικά άλλων χωρών, να επιστρατεύσει την επιρροή του στην υπηρεσία της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, σε Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιταλία.
Με τη Γερμανία να οδεύει σε πρόωρες εκλογές, ο Ίλον Μασκ δηλώνει ότι «μόνο το AfD μπορεί να σώσει τη Γερμανία», ενώ μετά την επίθεση στο Μαγδεμβούργο ζήτησε την παραίτηση του Όλαφ Σολτς, χαρακτηρίζοντάς τον «ανόητο και ανίκανο».
Στη Βρετανία, ο Μασκ φέρεται να ετοιμάζεται να ενισχύσει με 100 εκατομμύρια δολάρια τον ακροδεξιό ηγέτη Νάιτζελ Φάρατζ, που πρωτοστάτησε στο Brexit. Επιτίθεται επίσης τακτικά στη κυβέρνηση των Εργατικών του Στάρμερ, κατηγορώντας τον ότι διευθύνει «ένα τυραννικό αστυνομικό κράτος».
Και στη Ιταλία, εξαπολύει επίθεση σε δικαστές στη Ρώμη με αφορμή την άρνησή τους να επικυρώσουν την παραμονή επτά αιτούντων άσυλο σε ιταλικά κλειστά κέντρα της Αλβανίας πηγαίνοντας κόντρα στα σχέδια της Τζόρτζια Μελόνι.
Με δεδομένο ότι ολοένα και περισσότερο οι πολίτες της Ευρώπης δείχνουν έλλειψη εμπιστοσύνης στη δημοκρατία, η μακρά και έντονη δραστηριότητα του Ίλον Μασκ υπέρ της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς φαντάζει ως ενδεχόμενη απειλή. Αυτό εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές. Έδειξε τι μπορεί να πετύχει στην Ουάσιγκτον, και ίσως η ικανότητά του να ασκεί πολιτική επιρροή μπορεί να αρχίσει να εκτείνεται πέρα από τα σύνορα των ΗΠΑ.
